2-Mavzu (nomi): О‘lchash va rejalash asoslari. Reja: Tekislikda rejalash haqida

Prujinili (mexanik) kerner eng nozik va uta aniqlik talab qiladigan buyumlarni rejalashdaishlatiladi(Zb-rasm). Uning ishi



36-rasm. Prujinali kerner.

siqilgan prujinaning bir lax.zada kuyib yuborilishi printsipiga asoslangan. Kerner bir-biriga burab kirgizilgan uchta korpusdan (3, 5, 6) iborat bo’lib, prujinalar (4, 7, 11) kerner (1), chiviq (2), suxarik (10), udarnik (8) dan iborat. Kerner uchini buyumga bosishda chivikning (2) uchi suxarga tayanib, uning udarnigi yukrriga kisiladi. Udarnik prujina (7) ta’siri bilan kernerli chivikring uchiga zarba beradi. Kernerning zarb kuchi (10—15N) kalpok, (6) bilan sozlanadi. CHivikdagi kerner (1) urniga tamga o’rnatib, detallarga muhr bosishda foydalanish mumkin.

TSirkullar aylanalarni bulishda va geometrik shakllarni yasashda qo’llaniladi. Undan ulchagich asboblardanulchamlarni detallarga kuchirishda x.am foydalanish mumkin.

Rejalash tsirkullari oddiy, yoysimon (39-rasm, a) va prujina­li bo’lishi mumkin (39-rasm, b). Oddiy tsirkul’ sharnir usulida biriktirilgan oyokchalardan iborat bo’lib, ular i gnal i yoki almash

tirgichli turlarga bulinadi (39-rasm, v). Oyokchalarning kerilish kat-taligi vint (1) bilan sozlanadi. 39-rasmda kursatilgan (a) tsirkuldagi moslama (2) tsirkul’ oyokchalarini 0,2 mm anщlikda urnatishga i rdam beradi,