2-mavzu. Miqdor va sarfni o‘lchash tizimlari. Reja Sarf va miqdor to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar

20.4 – rasm. Spiralsimon parrakli suyuqlik hisoblagichi.
Parraklarning shakliga ko‘ra tezlik hisoblagichlari ikki guruhga bo‘linadi: spiralsimon va qanotli.
Spiralsimon parraklar o‘lchanayotgan oqimga nisbatan parrallel, qanotli parraklar esa oqim o‘qiga perpendikulyar joylashadi. Spiralsimon parrakli tezlik hisoblagichlari ko‘p miqdordagi suv sarfini o‘lchashda ishlatiladi. 20.4- rasmda spiralsimon (gorizontal) parrakli suv hisoblagich ko‘rsatilgan. Suyuqlik oqimi asbobning korpusiga kelib, sharra to‘g‘rilagich 5 orqali ko‘p kirimli vint shaklida ishlangan parrak kurakchalari 2 ga yo‘naladi. Parrakning aylanishi chervyakli juft 6 va uzatish mexanizmi 3 orqali hisoblash mexanizmi 4 ga uzatiladi.
Bu hisoblagichlar 50...200 mm shartli o‘tishga mo‘ljallanib, sarfini 70...1700 m³/soat va ±2...3% xato bilan o‘lchaydi. Muhitning bosimi 0,98 mPa (10 kgk/sm²) dan oshmasligi kerak.
Suyuqlikni parrakka uzatish usuliga ko‘ra qanotli hisoblagichlar bir sharrali va ko‘p sharrali bo‘ladi.
2 0.5-rasmda bir sharrali (а) va ko‘p sharrali (б) hisoblagichlar sxemasi ko‘satilgan. Bu hisoblagichlarda suyuqlik asbobning parraklariga tangensial ravishda yo‘naltiriladi. Parrakli hisoblagichlar agressiv bo‘lmagan oqimda ishlasa va oqim harorati 30°С dan oshmasa, ularning parragi plast-massadan tayyorlanadi. Oqim harorati 90°С dan yuqori bo‘lsa, parraklar jezdan tayyorlanadi.

NAZORAT SAVOLLARI

1. Hajm hisoblagichlarining ishlash prinsipi.
2.Ovalsimon shesternyali hisoblagich sxemasi.
3.Rotatsion hisoblagich sxemasining ishlash prinsipi.
4.Spiralsimon parrakli suyuqlik hisoblagichi.
5.Bir sharrali (a) va ko‘p sharrali (b) hisoblagichlar.