2-mavzu: masalalar yechishni o‘rgatishda o‘qituvchining kreativ yondashuvini rivojlantirish reja

---

2-MAVZU: MASALALAR YECHISHNI O‘RGATISHDA 
O‘QITUVCHINING KREATIV YONDASHUVINI RIVOJLANTIRISH
Reja: 
1.
Matematikadan masalalar yechishda о„qituvchi krеativligini oshiruvchi 
omillar.
2. Masalalar yechishda о„qituvchi krеativligini oshirish yo„llari. 
 
Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar: 
kreativlik, ijodiy faoliyat, 
ijodiy fikrlash, ijodiy qobiliyat, masala, yechim. 
1.
 
MATEMATIKADAN MASALALAR YECHISHDA О‘QITUVCHI 
KRЕATIVLIGINI OSHIRUVCHI OMILLAR. 
 
Hozirgi vaqtda o„quvchilarning ilmiy savodxonligi, izlanish, ijodiy 
qobiliyatlari va muammolarni hal qilishda kreativ yondashuvni rivojlantirish 
muammosi alohida dolzarblikka ega. Maktab yangi bilimlarni olishda o'z 
salohiyatidan iloji boricha samarali foydalana oladigan va uni ijodiy, malakali 
qo'llay oladigan shaxsni tayyorlashi kerak. Bu ishlarni amalga oshirishda qanday 
muammo mavjud?
Maktabda o'tgan o'n bir yil davomida bolalar sinfda ham, har qanday 
to'garaklarda, fakultativ mashg'ulotlarda ham yetarli bilim va ko'nikmalarga ega 
bo'lishadi. O„qituvchilar ta'lim berish, o„quvchining shaxsiyatini rivojlantirish 
uchun barcha sa‟y-harakatlarini amalga oshiradilar; ixtisoslashtirilgan sinflar va 
maktablar yaratiladi, turli dasturlar va texnologiyalar ixtiro qilinadi. Ammo 
amalda, aksariyat hollarda biz hayotga tayyor bo'lmagan bitiruvchini ko'ramiz.
Inson hayotini rang-barang ammo murakkab qiladigan yuqori texnologiyalar 
davrida, o'quvchilarining hayotiy faoliyati jarayonida yuzaga keladigan turli 
ko'rinishdagi muammolarni hal qilishga qanday o„rgatish mumkin? Buning uchun 
undan odatiy harakatlar va yondashuvlarni emas, balki egiluvchanlik, ravonlik, 

---

o'ziga xoslik va kreativ fikrlashni talab qiladigan zamon kelganini anglashimiz 
kerak. Bu talablar bilan bog'liq holda, kichik maktab o'quvchilarini ochiq 
masalalarni yechishga o'rgatish muammosi ayniqsa dolzarb bo'lib qoldi. 
Boshlang„ich maktabda dars berishda ochiq yechim talab qiladigan 
masalalardan foydalanish o'qituvchiga nafaqat bilim berish, balki o'quvchini ijodiy 
fikrlashni rivojlantiradigan, o'quvchilarni hayotiy masalalarni yechimini topishga 
tayyorlaydigan va tanlov qilish qobiliyatini shakllantiradigan muammolarga duch 
kelish imkoniyatini beradi.
Faoliyatga asoslangan yondashuvni ishlatmasdan, ochiq masalalarni yechishni 
o'rganish deyarli mumkin emas. 
Masalalarni 
yechish 
jarayoni 
o„quvchilar 
qo„llaydigan 
mantiqiy 
operatsiyalarni barchasini rivojlantirishga yo„naltirilgan bo„lib, o„quvchilarning 
aqliy qobiliyatlarini rivojlantirish bilan bir qatorda, ularning matematikaga bo„lgan 
qiziqishlarini tarbiyalashga ham ijobiy ta‟sir ko„rsatadi. Shuning uchun ham 
bugungi kunda boshlang„ich sinflar matematikasida matnli masalalar mazmuni 
kengaytirilib, ularni yechishga o„qituvchining kreativ yondasha oladigan, mavjud 
pedagogik muammolarni ijobiy hal qilishga bо„lgan tayyorgarligining mavjudligi 
talab etiladi.