2-мавзу маркетинг тамойиллари, вазифалари, функциялари ва турлари (4 соат)

8 MAVZU TALABNI QONDIRISHNI TADQIQ ETISH VA PROGNOZ (2 soat)

8.1. Bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha.

• 8.1. Bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha.
• 8. 2. Bozor kon’yunkturasi holati va kelgusida rivojlanish ko’rsatkichlari hamda baholash uslublari.
• 8.3. Kon’yunkturani bashorat qilish.
• 8.4. Bozor kon’yunkturasini bashorat qilish uslublari.

I. Bozor kon’yunkturasi haqida tushuncha

• Bozor kon’yunkturasi – bu ma’lum bir vaqtda, ma’lum bir hududda talab bilan taklif o‘rtasidagi nisbatdir.

• . Bozor konyunkturasini o’rganish zarurati quyidagilarga bog’liq bo’ladi:
• odatda bozorning sig’imi, segmentlanishi va talab qayishqoqligi o’zgarib boradi, shu sababli ularning monitoringini amalga oshirish lozim;
• bozordagi omillar kompleks ravishda ta’sir o’tkazishi sababli ularni alohida o’rganish tegishli samara bermaydi;
• bozor to’g’risidagi ma’lumotlar odatda retrospektiv xarakterga ega, shu sababli rejalashtirish uchun maxsus usullar talab qilinadi.

• «Kon’yunktura»

• Konyunktura axborotnomasi - konyunkturaning tahlil shakli hisoblanadi.
• Bu hujjat bozoming holatiga ta’sir etuvchi barcha omillar to‘g ‘risida,
• ulaming o ‘zaro aloqalari hamda konyunkturaning umumiy o‘zgarishini
• ifodalovchi qonuniyatlarini o‘zida mujassamlashtiradi.

• Har qanday bozor konyunkturasini belgilab beruvchi omillarni ikki guruhga bo’lish mumkin:
• makroiqtisodiy omillar;
• mikroiqtisodiy omillar, ya’ni mazkur bozordagi talab, taklif, narx va raqobat omillari.

• Mamlakat iqtisodiy doirasida konyunkturani tahlil qilish quyidagi ko‘rsatkichlarga asoslanadi.
• Makro-iqtisodiy ko‘rsatkichlar: yalpi milliy mahsulot, yalpi milliy daromad, sanoat, qishloq xo‘jaligi, investitsiya, transport, tovar muomalasi ko‘rsatkichlari - ichki va tashqi bozorlarda tovarlar sotilishi hajmi, pul muomalalari, kapital aylanishi va baholar dinamikasi, ishsizlik va inflatsiya darajalari.

• Tovarlar bozori istiqbolini aniqlashda quyidagi talablar e ’tiborga olinishi shart:
• 1. Kelajakda bozor konyunkturasiga ta’sir etuvchi omillami hisobga olgan holda ilmiy asoslangan, ishonchli va tizimli yondashish.
• 2. Istiqbolni aniqlashda bir necha variantlardan foydalanish, ulaming natijalari bir xil yoki yaqin bo‘lishi.
• 3. Ishlatilgan uslublaming ilmiy asosi yetarli boTishi.
• 4. Xulosalaming aniq va ravon tilda, ayniqsa qaror qabul qiluvchilarga
• tushunarli ishlanganligi.
• 5. Bozor konyunkturasi istiqboli o ‘z vaqtida aniqlanishi va korxona,
• assotsiatsiya, kompaniya va vazirliklar ishini boshqarishda qo‘llanilishi.

II. Bozor kon’yunkturasi holati va kelgusida rivojlanish ko‘rsatkichlari

• Kon’yunktura tahlili o‘z ichiga ishlab chiqarish va iste’molning hajmi, tarkibi, bir tovarning boshqasining o‘rnini egalay olish imkoniyati, tovar zahiralari, narxning o‘zgarishi, reklama xizmati, bozor ishtirokchilarining o‘rganishni oladi. Bozor konyu’nkturasini muntazam ravishda o‘rganib borish savdo faoliyatini muvaffaqiyatli yakuniga imkon beradi.

Sifatli tahlil qilish uchun ma’lumotlarni 3 ta guruhga bo‘linadi:

• o‘tgan davr kon’yunktura ma’lumotlari;
• tadqiq qilinayotgan davr kon’yunktura ma’lumotlari;
• kelgusidagi kon’yunkturaga ta’sir etuvchi ma’lumotlar.

III. Konyunkturani bashorat qilish

• Bashorat qilish bu - ob’ektning kelajagini tahlil qilish va bu kelajakni qanday bo‘lishini ko‘ra bilishdir. Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarning bashorat imkoniyatlari eng avval sabab va hodisa bog‘lanishlarining tabiat xarakterlari orqali aniqlanadi.

Bozor kon’yunkturasini bashorat qilish uslublarini 4 ta katta sinfga bo‘lishimiz mumkin.

• Faktografik uslublar.
• Ekspert uslublar.
• Ekstropolyatsiya uslubi.
• Ekonometrik modellar.

E’tiboringiz uchun rahmat!!!

• E’tiboringiz uchun rahmat!!!