2-mavzu. Energiya zahiralari va ulardan foydalanish

Ko'rib chiqilayotgan ekologiya

Mutaxassislarning fikriga ko'ra, barcha qayta tiklanadigan energiya manbalari bir xil ekologik toza emas. Ba'zilari atrof muhitga zarar yetkazishi mumkin. Xususan, gap gidroelektr stantsiyalari haqida ketmoqda (Gidroelektr stantsiyasi). Avstraliya va Xitoydan kelgan tadqiqotchilarning fikriga ko'ra, GESlarning ishga tushirilishi natijasida suv bosgan erlarning umumiy maydoni 340 ming kvadrat metrni tashkil etadi. Bu Germaniya maydonidan bir oz kamroq. Olimlar ushbu ma'lumotni "Trends in Ecology & Evolution" nashrida keltirmoqdalar.

Gidroelektr stantsiyasi tufayli ko'plab suv toshqini ekotizimlari vayron bo'ldi, bu turlarning xilma-xilligini pasayishiga olib keldi. Biroq, so'nggi yillarda gidroenergetika yangi avlod turlari: quyosh va shamol energiyasi etakchiligiga yo'l qo'ydi. Mutaxassislarning prognozlariga ko'ra, ularning ishlab chiqarish ulushi 2030-yilgacha gidroelektrostantsiyalar ulushiga teng bo'ladi.

Biroq, yog'och va qishloq xo'jaligi ekinlaridan tayyorlangan bioyoqilg'ining faol ravishda kiritilishi o'z samarasini berishi mumkin. Qishloq xo'jaligi erlariga yukning bir necha bor ko'payishi oziq-ovqat mahsulotlarini kamayishiga olib kelishi mumkin. Amerikalik tadqiqotchilarning hisob-kitoblariga ko'ra, bugungi kunda "yoqilg'i" ekish maydonlarining kengayishi Qo'shma Shtatlarda oziq-ovqat xomashyosi narxlarining ko'tarilishiga sabab bo'ldi. Bundan tashqari, bioyoqilg‘idan ortiqcha foydalanish o‘rmonlarning kesilishiga olib kelishi mumkin.

2012-yilda Yevropa Komissiyasi erlarni yonilg'i plantatsiyalariga berishni cheklash kerak, oziq-ovqat ekinlaridan yoqilg'i ishlab chiqaruvchilar davlat tomonidan qo'llab-quvvatlanmasligi kerak degan xulosaga kelishdi.

O'tgan yili Yevropa Ittifoqi tomonidan olib borilgan tadqiqotlar natijasida olimlar energiya olinadigan palma yoki soya yog'i atmosferaga har qanday qazilma yoqilg'iga qaraganda ko'proq karbonat angidrid chiqarishini aniqladilar.

"Yevropa Ittifoqi mandatiga binoan arzon narxlardagi oziq-ovqat mahsulotlariga asoslangan bioyoqilg'i, ayniqsa kolza, kungaboqar va palma yog'i kabi o'simlik moylari dahshatli g'oya", - deydi "Transport va atrof-muhit" tadqiqot tashkiloti direktori Xos Dings.

Mutaxassislarning fikriga ko'ra, elektr transport vositalarining iqtisodiy va atrof-muhit nuqtai nazaridan afzalliklari noaniq. Shu bilan birga, bir qator mamlakatlarda ushbu transport turini davlat tomonidan qo'llab-quvvatlash choralari mavjud.

6-rasm. TESLA avtomobili

• 
  Tesla Model 3 elektromobil
  
• 
  Reuters
  

Masalan, Estoniyada elektromobil xaridoriga avtomobil narxining 50 foizini qoplash kutilmoqda, Portugaliyada elektromobil sotib olish uchun 5000 evro miqdorida subsidiya to'lanadi. Rossiya ham bunday subsidiyalarni joriy qilish haqida o'ylamoqda.

Hukumat tomonidan qo'llab-quvvatlanmasa, bunday mashinalar talabga ega emas: Gonkong hukumati Tesla elektromobillari xaridorlari uchun soliq imtiyozlarini bekor qilgandan so'ng, ushbu avtomobillarning sotuvi nolga tushdi. Biroq, elektr transport vositalarining ekologik foydalari hali aniq emas.