2-mavzu: Boshlang‘ich sinflarda so‘zning morfеmik tarkibini o‘rganish metodikasi. So‘zning morfеmik tarkibini o‘rganish tizimi

So’z  yasovchi  qo’shimchalar  ustida  ishlash.

  Bu  morfemani  o’rganishning 

asosiy vazifasi o’quvchilarni so’zda so’z yasovchi qo’shimchaning ahamiyati bilan 

tanishtirish  va  shu  asosda  so’z  yasovchi  qo’shimchali  so’zdan  o’z  nutqida  ongli 

foydalanish  ko’nikmasini  o’stirish  hisoblanadi.  O’quvchilar  so’z  yasovchi 

qo’shimcha yordamida yangi leksik ma’noli so’z yasash mumkinligini tushunishi 

muhim ahamiyatga ega. 

So’z  yasovchi  qo’shimchalar  ustida  ishlash  ba’zi  so’z  yasovchi 

qo’shimchaning  ma’nosini  va  yasama  so’zning  grammatik  belgilarini  aniqlash 

bilan  birga  olib  boriladi.  So’z  yasovchi  qo’shimchaning  ma’nosini  tushuntirish 

uning so’z yasashdagi ahamiyatini o’quvchilar anglashiga imkon beradi, ularning 

diqqat-e’tibori  so’z  yasovchi  qo’shimcha  yordamida  yangi  leksik  ma’noli  so’z 

yasalishiga qaratiladi. Masalan: 

ish – ishchi, ishli, ishchan, ishla).  

Yasalgan  so’z  qaysi  so’z  turkumiga  kirishini  aniqlash  so’z  yasovchi 

qo’shimcha  yordamida  har  xil  so’z  turkumiga  oid  so’zlar  yasash  mumkinligi 

haqidagi tasavvurni chuqurlashtiradi. 

So’z  yasovchi  qo’shimchani  ongli  o’zlashtirish  uchun  quyidagi  mashqlar 

guruhidan foydalanish yaxshi natija beradi: 

---