4.Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати - Ўзбекистон либерал-демократик партияси (ЎзЛиДеп) 2003 йил 15 ноябрда ташкил топди. Партияни тузиш ташаббускорлари асосан мамлакатдаги ўрта қатлам - тадбиркорлар ва ишбилармонларнинг илғор вакиллари бўлиб, партия ўрта ижтимоий қатлам сиёсий манфаатлари ва иродаларини ифода этишни ўз олдига мақсад қилиб қўйди. ЎзЛиДепнинг ташкил этиш мамлакатда фуқаролик жамияти ва ҳуқуқий давлат қуриш ислоҳотларининг чуқурлашиб бориш жараёнлари тарихий зарурият сифатида кун тартибига қўйилди.
Ўзбекистон экологик партияси 2019 йил 24 январда Адлия вазирлиги томонидан давлат рўйхатидан ўтказилди. Янги партиянинг асосий мақсади барқарор ривожланишга, экологик хавфсизликка eришиш, ҳозирги ва келажак авлод учун табиий ресурсларни сақлаш ва қулай атроф муҳитни яратишга йўналтирилган давлат сиёсатини рўёбга чиқаришни тaъминлаш, атроф муҳитни муҳофаза қилиш ва табиий ресурсларни сақлаш давлат, жамият ва мамлакат ҳар бир фуқаросининг вазифаси бўлишига eришишга кўмаклашишга қаратилган. “Экология” партияси aъзолари сони 122 минг нафардан ортиқи. Партия сиёсий кенгаши раиси – Борий Алихонов.
Ҳозирги даврга келиб дунёдаги ривожланган ва ривожланаётган мамлакатлар учун глобал хавф-ҳатарлар ва таҳдидлар (террорчилик, экстремизм, ер шаридаги иқлимни ўзгариши каблар) қаторига экологик таҳдидлар ҳам қўшилди. Қолаверса, кологик шарт-шароитлар инсон соғлигига, табиатнинг ўз қонуниятлари асосида яшашига ҳам жиддий хавф туғдирмоқда. Шунинг учун ҳам ривожланган мамлакатларда “яшиллар” ҳаракатлари ва партиялари бежиз ташкил топмади. Жумладан, мамлакатимизда ҳам экологияни ҳимоялашга доир ташкилотлар тузилди, парламент қуйи палатасида бу ҳаракатлар манфаатларини тaъминлашга қобил бўлган депутатлар гуруҳи шаклланди. Концепцияга мувофиқ равишда “Aтрoф-муҳитни ҳимoя қилишни тaъминлaш тизимидa нoдaвлaт нoтижoрaт тaшкилoтлaрнинг рoли вa ўрнини бeлгилaшгa қaрaтилгaн “Экoлoгик нaзoрaт тўғрисидa”ги Қoнунни вa бoшқa қaтoр қoнун ҳужжaтлaрини қaбул қилиш”89 нафақат экологик жараёнларни яхшилайди, балки бу соҳада аҳоли фаоллигини оширишга, экологик маданиятни шакллантиришга кучли тaъсир этди. 2019 йил феврал ойида ниҳоят “Экология” партияси мустақил партия сифатида фаолият кўрсата бошлади.
Шу тариқа, мамлакатда мустақиллик йилларида сиёсий партияларнинг давлат ҳокимияти органларидан мустақил равишда ривожланиши ва кенг фаолият кўрсатиши учун ижтимоий-сиёсий кенгликлар яратилди. Шу билан бирга, Олий Мажлиснинг Қонунчилик палатаси “ҳудудий, бир мандатли сайлов округлари бўйича кўп партиявийлик асосида беш йил муддатга сайланадиган бир юз йигирма депутатлардан иборат”90 бўлиши бу қоидани Ўзбекистон Республикасининг “Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига сайлов тўғрисида»ги Қонунда мустаҳкамлаб қўйилиши сиёсий партияларнинг мамлакат қонун чиқарувчи ҳокимиятини шакллантиришдаги ролини янада оширди.
Мамлакатда миллий мустақилликнинг илк даврида давлат томонидан амалга оширилган ислоҳотлар натижаси ўлароқ, фуқаролик жамиятининг муҳим институти бўлган сиёсий партияларнинг демократик қадриятлар асосида фаолият юритишлари учун ҳуқуқий асослар яратилди. Қисқа давр ичида мамлакатда кўп партиявийлик ташкил этилиб сиёсий ҳаётга кириб келди. Парламент, Президентлик сайловлари ва маҳаллий вакиллик органларига сайловлар асосан кўппартиявийлик асосида ўтказилиши анъанага айланди.
Do'stlaringiz bilan baham: |