2-ma’ruza. Mavzu: D. I. Mendelyev davriy qonuni va davriy sistemasi. Vodorod atomining tuzilishi. Vodorodning fizik-kimyoviy xossalari

2-ma’ruza. Mavzu: D.I.Mendeleyev davriy qonuni va davriy sistemasi.Vodorod atomining tuzilishi. Vodorodning fizik-kimyoviy xossalari

Reja:

Reja:

• 1.Kimyoviy elementlar davriy sistemasini yaratishdagi dastlabki urinishlar.
• 2.D.I.Mendeleyev davriy qonuni va davriy sistemasi.
• 3.Vodorod atomining tuzilishi. Vodorodning fizik-kimyoviy xossalari.
• 4.Vodorodning olinish usullari va ishlatilish sohalari.

Kimyoviy elementlar davriy sistemasini yaratishdagi dastlabki urinishlar

• XIX asrning o’rtalarida ko’pgina elementlar ma’lum bo’lib, ularning fizik-kimyoviy xossalari hamda birikmalari aniqlanganidan keyin, ularni tartibga solish va sinflarga ajratish zarurati tug’ildi. Ko’pgina kimyogarlar; nemis olimlari I.Debereyner (1780-1849) va Lotar Meyer (1830-1895), ingliz olimi Nyulends (1838-1898), fransuz olimi Shankurtua (1819-1886) va boshqalar kimyoviy elementlarning sinflarga ajratishning turli variantlarini taklif etdilar. Lekin ular o’sha vaqtda ma’lum bo’lgan barcha elementlarni bir tizimga solishga muvaffaq bo’lmadilar. Sababi ular elementlarning xossalaridagi ichki bog’lanishni bilmaganlar.

Ulug’ rus olimi D.I.Mendeleyev o’zining iste’dodli tekshirishlari natijasida 1860 –yillardan boshlab elementlar orasidagi tabiiy bog’lanishni tushundi,haqiqiy qonunni topdi va bu qonun asosida elementlarni tartibga soldi, ya’ni ularni sinflarga ajratdi.

• Ulug’ rus olimi D.I.Mendeleyev o’zining iste’dodli tekshirishlari natijasida 1860 –yillardan boshlab elementlar orasidagi tabiiy bog’lanishni tushundi,haqiqiy qonunni topdi va bu qonun asosida elementlarni tartibga soldi, ya’ni ularni sinflarga ajratdi.

D.I.Mendeleyev davriy qonuni va davriy sistemasi.D.I.Mendeleyev kimyoviy elementlarni ilmiy asosda sinflarga ajratish ustida ishlar ekan,ular orasidagi umumiy ichki bog’lanish qonuniyatini topishga urindi va1869-yilda o’zining davriy qonunini yaratdi. Bu qonun hozirgi kunda faqat kimyoninggina emas balki tabiat to’g’risidagi barcha fanlarning asosi bo’lib, ularning rivojlanishiga yordam beradi. D.I.Mendeleyev massaning saqlanish qonuni asosida elementlarning massalari va kimyoviy xossalari orasidagi munosabatni izladi.