2. Маъруза. Маҳсулот сифати назоратининг статистик усуллари

Шунга эътибор бериш керакки, қабул қилувчи танланувчи назорат режаси истеъмолчи талабларига ҳам, жавоб бериши лозим. Бундай ҳодиса истеъмолчининг таваккал қилишига боғлиқ хатолик келиб чиқиш эҳтимоллиги қайсики, яроқсиз маҳсулотлар партиясини баҳолашнинг тебранишлари натижасида танлаб олинган баҳолашни яроқли деб танлаш хато деб ҳисобланади. Асосан амалиётда истеъмолчининг таваккал қилишини Р= 0,10 да қабул қилинади. Истеъмолчининг таваккал қилиши ишлаб чиқарувчининг таваккал қилишидан икки маротаба фарқли бўлади қабул қилувчи назорат жараёнида иқтисодий йўқотишлар билан тушунтирилади. Ўрнатилган катталикларда тахминий таваккалликлар истеъмолчи ва ишлаб чиқарувида бир хилда бўлади.

• Шунга эътибор бериш керакки, қабул қилувчи танланувчи назорат режаси истеъмолчи талабларига ҳам, жавоб бериши лозим. Бундай ҳодиса истеъмолчининг таваккал қилишига боғлиқ хатолик келиб чиқиш эҳтимоллиги қайсики, яроқсиз маҳсулотлар партиясини баҳолашнинг тебранишлари натижасида танлаб олинган баҳолашни яроқли деб танлаш хато деб ҳисобланади. Асосан амалиётда истеъмолчининг таваккал қилишини Р= 0,10 да қабул қилинади. Истеъмолчининг таваккал қилиши ишлаб чиқарувчининг таваккал қилишидан икки маротаба фарқли бўлади қабул қилувчи назорат жараёнида иқтисодий йўқотишлар билан тушунтирилади. Ўрнатилган катталикларда тахминий таваккалликлар истеъмолчи ва ишлаб чиқарувида бир хилда бўлади.

2. Нуқсонлилик поғонаси.

• Қабул қилувчи назоратни кўриб чиқадиган бўлсак, маҳсулотлар партиясидан танлаб олинган ва 2 та ҳал қилувчи натажадан иборат танланган маҳсулотлар учун қуйидагилар белгиланади:
• агар маҳсулотнинг нуқсонлилик бирлиги сони кам бўлса ёки қабул қилинувчи сонга тенг бўлса, у ҳолда партия қабул қилинади;
• агар маҳсулотнинг нуқсонлилик бирлиги сони қабул қилинувчи сонидан кўп бўлса, у ҳолда ялпи назоратга тақдим этилади.
• Нуқсонлилик поғонасини кирувчи ва чиқувчи тушунчаларини олдиндан аниқлаб оламиз.
• Нуқсонлиликнинг кирувчи поғонаси деб, партиядаги нуқсонлилик поғонаси ёки маҳсулот оқимида аниқланган вақт ичида назоратга тақдим этилганига айтилади.