2 лаборатория иши

Yuklash  yozuvi 

Yuklash  yozuvi  avvalambor  kichik  dasturdan  iborat  bo’lib,  u  xotirada 

operatsion  sistemada  yuklash  jarayonini  boshlaydi.  Bu  dastur  operatsion  sistema 

fayllari mavjudligini tekshiradi va mavjud bo’lsa yuklashga kirishadi.  

 

DEBUG  dasturi  yordamida  yuklash  yozuvini  tekshirish  mumkin,  u 

dizassembler,  ya`ni mashina tilidan assembler  tiliga tarjima  qilish qobiliyati bilan 

diskning  har  qanday  sektorini  o’qish    qobiliyatiga  ega.  Agar  siz  yuklash  dasturi 

haqida  ko’proq  bilishni  istasangiz  va  sizni  DEBUG  dasturining  navbatdagi 

komandasini  ketma-ket  keltirishga  urinib  ko’ring,  u  A  diskovod  bilan  yuklash 

dasturining boshlanishini topishga imkon beradi: 

 

DEBUG           

 

L 0001               ;1- sektorni yuklaymiz 

 

U 0L2                ; 1-ikki baytni dizassembler qilamiz 

 

U 2E                  ;2E adresli baytlarni dizassembler qilamiz. 

 

E`tibor  bering:  adres  2E  faqat  standart  IBM  PC  uchun  o’rinli.  Agar  sizda 

boshqa  model  bo’lsa,  2E  o’rnida  boshqa  adres  namoyon  bo’lsa  –  siz  uni  JMP 

instruktsiyasidan keyin ko’rasiz, qachonki birinchi U komandasini bajarsangiz. 

 

Har  qanday  diskning  (8  sektorlidan  boshqa)  yuklash  yozuvi  4-baytdan 

boshlab bir nechta kalitli parametrlarda o’rnashgan, ularning kengaytmasi jadval 5. 

---

 

25 

da  o’z  aksini  topgan.  Bu  parametrlar  –  ma`lumotlarning  maxsus  tuzilgan  qismi 

bo’lib, disk qurilmasining tipini boshqaradigan operatsion sistemada foydalaniladi. 

Yuklash yozuvining oxiri DOS ning 2- versiyasidan boshlab doimo 2 baytli 55 AA 

ketma-ketligi bilan belgilanadi. 

 

 

 Yuklash  yozuvidan tarkib topgan disk parametrlari. 

 

Aralashma   Uzunlik                                                   Izoh 

3 

11 

13 

14 

16 

17 

19 

21 

22 

24 

26 

28 

8 bayt 

1 so’z 

1 bayt 

1 so’z 

1 bayt 

1 so’z 

1 so’z 

1 bayt 

1 so’z 

1 so’z 

1 so’z 

1 so’z 

Sistema identifikatori (masalan IBM 2.1) 

Sektor o’lchovi (odatda 512 bayt) 

Klaster o’lchovi (odatda 1 yoki 2 sektor) 

Zahiradagi sektorlarning soni (1 disketa uchun) 

FAT nusxasi soni (2  disketa uchun) 

Katalogda fayllar soni (masalan 64 yoki 112) 

Disketada umumiy sektorlar soni (D–9 uchun 720) 

Format kodi (masalan FF, FE, FD yoki FC ) 

FAT o’lchovi (odatda 1 yoki 2)  

Yo’ldagi  sektorlar  soni  (masalan  8  yoki  9  disketa 

uchun) 

Disk tomonlari raqami (masalan1 yoki 2) 

Maxsus sektorlarning soni 

 

 

Tashqi xotiraning tuzilishi 

 

Qattiq magnit disklari quyidagi qismlaridan umumiy ko’rinishga ega: 

 

 

                          

 

---

 

26 

Uning tarkibini ko’rish uchun eng osoni –bu boshqaruv platasini echib olish. 

U atigi 3 ta oltiburchakli boltlar bilan mahkamlangan.        

 

                   

 

Keyin    yuqori  qismdan  7  ta  oltiburchakli  boltlar  mavjud,  ularni  ham  echib 

olamiz.          

                           

 

                    

---

 

27 

                                   

 

Navbatda  glovkalar.  Ular  16  ta,  chunki  bu  qattiq  diskda  8  ta  diski  mavjud. 

Ularni esa echib olish unchalik oson emas. Ushlab turuvchi boltlarni echish qiyin 

emas, gap shundaki qattiq diskning boshchalarini harakatga keltiruvchi motorda 

juda katta magnit kuchlari mavjud.                                                                                                

 

                                        

Disklarning  yuza  qismi  juda  nozikligi  sababli  ular  bilan  ishlayotganda  juda 

ehtiyot bo’lish kerak. 

                             

 

             

Bu disklar bilan golovkalarning joylashgan rasmi. 

---

 

28 

                              

 

Umuman  olganda  qattiq  diskni  echib  olganimizdan  so’ng  quyidagi  rasmda 

keltirilgan  qismlari  qoldi.  Shuni  aytish  joizki,  qattiq  diskni  bu  usulda  echib 

olishimiz biroz qo’pol bo’lishiga qaramay qattiq diskimiz shikastlanmaydi.