2 лаборатория иши

Bo’limni formatlash 

 

Qattiq diskning mantiqiy tuzilishi ikki xil darajasiga ega. 1- darajada  barcha 

operatsion sistemalar uchun umumiy bo’lgan diskni bo’limlarga ajratish hodisasiga 

ega bo’lamiz. 2- darajada har bir operatsion sistema uchun bo’limini aniq formati 

va  informatsiyalar  joylashishini  bilamiz.  FDISK  yordamida  o’rnatilgan    DOS 

bo’limi    DOS  ishlari  uchun  zarur  bo’lgan  mantiqiy  tuzilishni  o’rnatish  uchun 

FORMAT komandasidan foydalanish bilan formatlanishi kerak. 

 

Barcha disklarda DOS o’zining 1-sektorida boshlang’ich yozuviga ega, unda 

yuklash dasturlar mavjud, shuningdek, diskning bo’limlarga ajratilgan 1-sektorida 

xuddi yuklashning asosiy dastursidek disk qanday bo’lingani xaqidagi yozuv ham 

joylashgan. Bu informatsiyaga disk bo’limlar soni xaqidagi ma`lumotlar, bo’limlar 

---

 

24 

va  har  bir  bo’limning  holati,  tipi,  qaysi  bo’lim  hozirgi  paytda  faol  va  boshqa 

informatsiyalar kiradi. Yuklash dasturi - bu  qisqa dastur bo’lib, bo’limlardan qaysi 

biri  faolligini  bildiradi  va  keyin  shu  bo’limda  joylashgan  boshlang’ich  yuklash 

dasturini boshqarishga uzatadi. 

 

Hozirgacha  har  xil  operatsion  sistemalar  bilan  ishlash  uchun  bir  necha 

bo’limga  bo’laklangan  har  xil  disklar  haqida  so’z  yuritdik.  Bunday  bo’limlarga 

bo’lish mexanizmining illyustratsiyasi uchun XT modelining 10 megabaytli qattiq 

diskidan foydalanamiz. 

 

XT  qattiq  diskida  yuklashning  asosiy  yozuvi  informatsiyalarni  joylashtirish 

uchun  to’rt  bo’lim  haqidagi  bo’limlar  jadvalidan  tashkil  topgan.  Har  bir  bo’lim 

jadvalida joriy vaqtda u faolmi yo’qmi markirovka qiladi, bundan tashqari, har bir 

bo’lim qaysi operatsion sistema uni boshqarayotganini ko’rsatuvchi identifikatsion 

baytiga ega (16 sanoq sistemasida 01 ni DOS identifikatsiyalaydi). 

 

Bo’limning  joylashish  o’rni  va  o’lchami  boshlang’ich  yuklashning  asosiy 

yozuvi 2 xil usul bilan yoziladi.1-usul bo’limning boshlanish va oxirgi holatini 1- 

va  oxirgi  bo’lim  sektori  uchun  tsilindr  (yo’lak),  boshcha  (golovka)  (tomon)  va 

sektorlar  tartibidan  foydalanib  beradi. 2-  usul  diskning  1-  sektoriga  bog’lik  holda 

bo’limning  1-  sektori  uchun  sektor  tartibini  beradi,  uning  orqasidan  bo’limdagi 

sektorlarning umumiy soni keladi. 

 

Har  bir  bo’lim  tsilindrlarning  uzluksiz  to’plami  bilan  shug’ullanadi,  shu 

to’plamning 1-sektor 1-tsilindridan boshlab, oxirgi sektor oxirgi tsilindrda tugaydi. 

Diskning 1 sektori boshlang’ich yuklashning asosiy yozuvi bilan, sektorning eng 1- 

tsilindri ega bo’lishi bu qoidadan mustasno.