2-kurs, кечки O‘quv-uslubiy majmua bilim sohasi

Konversiya orqali hosil bo‘lgan yasalishlar

Xitoy tilida konversiya deb nomlanuvchi so‘z yasalish turi keng tarqalgan. Yangi so‘z bir so‘z turkumidan ikkinchi so‘z tur­kumiga o‘tish yo‘li bilan hosil bo‘ladi.

Misol tariqasida rus tilidagi “pech” (rus uylarida ovqat va non pishiradigan tandir sifat qurilma) – otni va “pech” (yopmoq, pishirmoq /nonni/) – fe’lni keltirish mumkin. Shu kabi so‘zlar o‘zlarining lug‘aviy dastlabki (ya’ni “nolinchi”) shakl­larida o‘x­shash bo‘lib, boshqa grammatik shakllarda farq qiladi. Masalan, “pech” ot sifatida son va kelishiklar bo‘yicha: “pech – pechi, pechey, na pechi “, “pech” fe’li zamon va shaxs bo‘yicha: “peku, pechyosh, pekla, pekli” kabi o‘zgarishlarni kuzatishimiz mumkin.

Xitoy tili uchun konversiya orqali ko‘pgina fe’llar, fe’l­dan yasalgan (harakat) nomlar hosil bo‘lishi xos hodisa. Hosil bo‘lgan shakllar lug‘atdagi dastlabki shakl bo‘yicha bir xil bo‘lib, gram­matik funksiyalari bo‘yicha bir biridan anchagina farq­lanadi.

Qiyoslaymiz: 讨论 taolun «muhokama qilmoq» va 讨论 taolun «muhokama qilish», 发音fayin «talaffuz qilmoq» va 发音 fayin «talaffuz qilish» va h.k.