2. ittkini tashkil qilish. Ishlab chiqarishning tashkiliy-texnik darajasini tahlil qilish va bashoratlash

4. Yangiliklar va innovatsiyalar portfelini shakllantirish

Tovar raqobatbardoshligini, tashkilotning moliyaviy, texnik, ijtimoiy, tashkiliy holatini, uning raqobatdosh afzalliklarini tahlil qilish asosida tashkilotning majmuali rivojlanishi va faoliyat yuritishi siyosati shakllanadi. Tashkilot siyosati – faoliyatning ma’lum bir sohasida tashkilot rahbarlari tomonidan yuritiladigan strategik chora-tadbirlar (texnik, iqtisodiy, ijtimoiy, tashqi iqtisodiy va boshqalar) tizimi, bosh chiziqdir. Tashkilot siyosatini shakllantirish masalalari “strategik menejment”[2] kursida ko’rib chiqiladi. Har qanday siyosatning asosi yangiliklarni, innovatsiyalarni joriy qilish hisoblanadi.

Innovatsion faoliyatning, ayniqsa, innovatsion tadbirkorlikning maqsadi innovatsiyalarni amalga oshirish yo’li bilan natija olish hisoblanadi. Innovatsion faoliyat doirasini aniqlash uchun tashkilotning asosiy strategiyalarini xarakterlaydigan quyidagi belgilarni keltiramiz:

K – chiqarilayotgan mahsulot sifatini aniqlash. Strategiya tashkilot daromadlarini oshirishga olib keladi, lekin katta risklar bilan;

TS – qolgan strategiyalarni o’zgarishsiz saqlagan holda tovar narxini pasaytirish. Bu strategiya bozorda mustahkam joriy qilishga, tayyorlangan tovarni sotishga va texnologiyalarni o’zlashtirishga yo’naltirilgan. Strategiya, qoidaga ko’ra, tashkilot daromadliligini olib boradi;

S – yangi texnologiyalarni, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil qilishning, menejmentning yangi uslublarini o’zlashtirish hisobiga chiqarilayotgan tovar tannarxini pasaytirish; strategiya, qoidaga ko’ra, tashkilot daromadliligini oshirishga olib boradi.

V – tovar ishlab chiqarilishi dasturini (savdo hajmini) boshqa strategiyalarni o’zgartirmagan holda shu bozor uchun oshirish. Strategiya qamrov samarasidan foydalanish hisobiga daromadni oshirishga olib keladi.

R – yangi savdo bozorlarini o’zlashtirish, eski va yangi tovarning servis sifatini oshirish. Strategiya, qoidaga ko’ra, tashkilot daromadigi oshirishga olib keladi.

Tovar sifatini saqlab qolishda iste’molchining ekspluatatsiya xarajatlari o’zgarmas bo’ladi, degan aksiomani qabul qilamiz; sifatni oshirishda iste’molchi xarajatlari pasayadi (tayyorlovchi xarajatlariga qaraganda, juda yuqori sur’atlar bilan o’sadi.); kashfiyotlar asosida yangi tovarning kiritilishi sifat oshishiga va tovar tannarxi kamayishiga olib keladi.
O’z-o’zini tekshirish uchun savollar
1. Yangiliklar va innovatsiyalar tashkilot “kirish”ida bo’lishi mumkinmi?

2. Yangiliklar va innovatsiyalarni qanday belgilar bo’yicha tasniflash mumkin?

3. Innovatsiyalar diffuziyasi qanday amalga oshiriladi?

4. Yangiliklar (innovatsiyalar) ning yangiligi qamrovi bo’yicha tasniflash chizmasini chizing.

5. Yangiliklar va innovatsiyalarning kodlashtirish afzalligi nimada? Kodlashtirish qanday amalga oshiriladi?

6. ITTKIni tashkil qilishning asosiy tamoyillarini ayting.