2. Gidrаvlikа аsоslаri. Suyuqliklаrning аsоsiy fizik xоssаlаri

Qumli filtrlar (18.9-rasm) suv‚ suv-spirt aralashmasi va tarkibida kam miqdorda muallaq suzib yuruvchi quyqa‚ cho’kindi va zarrachalar bo’lgan suyuqliklarni filtrlash uchun ishlatiladi. Filtrlash bosimi R0,05MPa. Ifloslanish darajasiga ko’ra davriy ravishda yuvib turiladi. Buning uchun yuvuvchi toza suyuqlik filtrat yo’nalishiga teskari bo’lgan yo’nalishda qurilmaga haydaladi.
Patronli filtr (18.10-rasm) vertikal tsilindrik korpus ichiga o’rnatilgan bir nechta patrondan iborat bo’ladi. Patron metall yoki keramik trubkalardan tayyorlanib, uning ochiq tomoni mahsus chambarak - tutqichlar vositasida korpusga o’rnatiladi. Metall patronlarning perforatsiyalangan yuzasi to’g’ri tsilindrik yoki xochsimon shaklda bo’lib, unga filtrlovchi material (belьting) “paypoq” shaklida kiydirilishi yoki diatomit presslanishi mumkin.

Filtr korpusiga suspenziya 0,20,4 MPa bosim ostida beriladi. U filtrlovchi material g’ovaklaridan o’tib, patron yuzasidagi teshiklar orqali uning ichki qismiga o’tadi. Filtrlangan suyuqlik bosim ta’sirida patron balandligi bo’yicha yuqoriga ko’tarilib, chambarak ustidagi kameraga yig’iladi va qurilmadan chiqariladi. Qurilmadagi patronlar bir smenada 2 martagacha siqil-gan havo bilan, suspenziya yo’nalishiga teskari yo’nalishda, puflanib tozalanadi.

Patronli filtrlarning ishchi yuzasi 15 m² gacha, samaradorligi esa 99 % gacha yetadi.
Barabanli vakuum-filtrlar (18.11-rasm) hajmiy kontsentra-tsiyasi 50150 kg/m³ bo’lgan suspenziyalarni uzluksiz ravishda ajratish uchun qo’llaniladi. Suspenziya tarkibidagi qattiq zarrachalarning ko’rinishi kristallar‚ ipsimon, amorf va kolloidal shakllarda bo’lishi mumkin.

18.11-rasm. Barabanli vakuum-filtr: a- filtrning printsipial sxemasi; b- taqsimlash kallagi; v- taqsimlash kallagining kesimi; I- filtrlash sohasi; II- cho’kmani suvsizlantirish sohasi; III- cho’kmani yuvish sohasi; IV- cho’kmani havo bilan puflash va yumshatish sohasi; 1- baraban; 2- tsapfa; 3- sferik idish; 4- chayqaluvchi (tebranma) aralashtirgich; 5- ichki tsilindr; 6- tashqi tsilindr; 7- filtrlovchi material; 8- to’siqlar; 9- sektorlar; 10- taqsimlash kallagi; 11- quvurlar; 12- taqsimlash kallagining qo’zg’almas qismi; 13- forsunka; 14- pichoq.