2 Боб На¢д пулсиз ¦исоб-китоблар ва нот¤ловлар муаммоси

6-sxema, ming so’m 
Sxema bo’yicha hisob-kitoblar 
52000 
52000 
52000 
52000 
Ushbu sxema bo’yicha hisob-kitoblarni amalga oshirish va qarzdorliklarni 
kamaytirish uchun berilgan summa shu kuni yana bankka qaytib keladi. Sxema 
bo’yicha to’lovlarni o’tkazish uchun initsiator bank tomonidan bir qator hujjatlar 
unga xizmat ko’rsatuvchi bankka taqdim etiladi. 
1.Sxema bo’yicha bo’ladigan ikki tomonlama hisob-kitoblarda korxona yoki 
tashkilotning rahbari va bosh buxgalteri tomonidan hujjatda qo’yilgan imzo hamda 
shu korxonaning yoki tashkilotning muhri bankdagi mavjud xuddi shu korxona yoki 
tashkilotning rahbari va bosh buxgalterining imzosi va muhri namunasi bilan mos 
kelishi kerak. 
2.Xo’jalik subekti tomonidan bankka taqdim qilingan hujjatlarda ko’rsatilgan xizmat 
turi ya’ni yuklab jo’natilgan mahsulot, tovar, bajarilgan ishlar yuzasidan kelib 
chiqqan debetorlik qarzdorligi aniq ko’rsatilishi lozim. 
3.Tayyorlangan sxema tijorat banklarining boshqaruvchilari tomonidan tasdiqlanadi 
va ular o’z mijozlarining debetorlik va kreditorlik qarzdorligi to’g’ri 
rasmiylashtirilganligi yuzasidan javobgar bo’lib hisoblanadi. 
4.Aniq maqsadga yo’natirilgan sxemada korxona yoki tashkilotning nomi aniq 
ko’rsatilishi kerak. Agar korxona yoki tashkilotning rahbar o’rinbosari tomonidan 
sxemaga imzo qo’yilgan bo’lsa, u holda imzo qo’ygan shaxsning mansabi va 
familiyasi sxemada to’liq ko’rsatilishi lozim. 
Umuman, sxema bo’yicha kreditlash natijasida korxona va tashkilotlarning faoliyati 
yaxshilanadi, ularning o’zaro qarzdorliklari kamayishiga yordam beradi. 
Biz yuqorida banklar tomonidan debetor va kreditor qarzdorliklarni kamaytirish 
bo’yicha qanday tadbirlarni o’tkazishlari mumkinligini ko’rib chiqdik. Lekin xo’jalik 
yurituvchi subektlarning o’zlari ham bunday qarzlarni bartaraf etishga qaratilgan 
harakatlarni amalga oshirishlari maqsadga muvofiq bo’ladi. 
Muddati o’tgan qarzlarni oldini olish usullarining har birini puxta bilish bu borada 
amalga oshirilgan ishlarning samarali bo’lishi uchun etarli emasdir, balki muayyan