2-amaliy mashg’ulot. Umumiy kollektorli kuchaytirgichlarni hisoblash Ishdan maqsad

2-amaliy mashg’ulot.
Umumiy kollektorli kuchaytirgichlarni hisoblash
Ishdan maqsad: Umumiy kollektorli kuchaytirgichlarni hisoblashni o'rganish.

Nazariy qism:
2.4-rasmda kuchaytirgichning umumiy kollektor ulanishi­ning ekvivalent sxemasi ko‘rsatilgan.

2.4-rasm. kuchaytirgichning umumiy kollektor ulanishi­ning ekvivalent sxemasi

Umumiy kollektor ulanish deyilishiga sabab kollektor zanjiri sxemaning kirish va chiqish zanjiriga umumiy R_E qarshilik KUE sxemasidagi R_k funksiyasini bajaradi. Qolgan elementlar esa KUE ulanish sxemasidagi funksiyalarini bu yerda ham bajaradi. 2.5-rasmda KUK ulanish sxemasining prinsipial sxemasi ko‘rsatilgan.

2.5-rasm. Umumiy kollektor ulanishining prinsipial sxemasi

KUK ulanish sxemasida kirish qarshiligi quyidagicha aniqlanadi:

R_kir=R₁//R₂//[(1+)(R_e//R_yuk)]//r_k(e) (2.7)

Katta qarshilikli bo‘luvchi qarshilik tanlanganda kaskadning kirish qarshiligi

=50 va R_e//R_yuk=1kOm; R_kir=51kOm

Chiqish qarshiligi R_chiq

R_chiq=R_e//(r_e+r_b+R_g//R₁//R₂/1+)R_e//r_e (2.8)

KUK ulanish sxemasida chiqish qarshiligi kam, ya’ni (1050 Om). Sxemaning bu xususiyati uni kam qarshilikki ega bo‘lgan yuklarda ishlatiladi.

2.1.3. Kuchaytirgichning umumiy baza ulanish sxemasi

Kuchaytirgichning umumiy baza ulanish sxemasi 2.6- rasmda ko‘rsatilgan.

Undagi Ye_e,R_e,I_e elementlar tinch tokning hosil qilish uchun ishlatiladi. Qolgan elementlarning vazifasi xuddi KUE ulanish sxemasidagi elementlarning vazifasiga o‘xshaydi.
Kaskadning kirish qarshiligi


R_kir=R_e//[r_e+(1–)r_b] (2.9)

Kirish qarshiligi asosan r_e ga bog‘liq va u 10–50 Om tashkil qiladi. Kirish qarshiligi kichikligi uning kamchiligi hisoblanadi.

2.6-rasm. Kuchaytirgichning umumiy baza ulanish sxemasi

Kuchaytirgichning ekvivalent sxemasi quyidagi 2.7-rasmda ko‘rsatilgan.

KUB ulanish sxemasining chiqish qarshiligi

R_chiq=R_k//r_k(b)R_k (2.10)

Kollektor tokining o‘zgaruvchan tashkil etuvchisi I_k=I_e. Emitter zanjiri kirish zanjiri hisoblangani uchun tok bo‘yicha kuchaytirish K_I<1 kichik bo‘ladi. Ya’ni:

K_IR_k//R_yuk/R_yuk (2.11)

Kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffitsienti K_u

K_uR_k//R_yuk/(R_g+R_kir) (2.12)


2.7-rasm. Umumiy baza ulanishining ekvivalent sxemasi


Amaliy qism:
29. 1.7. – rasmda umumiy emitter sxemasi bo’yicha ulangan KT 339A tranzistorning chiqish tavsiflari keltirilgan. A ishchi nuqta uchun I_b baza tokini, U_k kollektor kuchlanishini aniqlang. A nuqtada I_k=6 mA, kollektorda tarqaluvchi quvvat P_k =72mVt.
1
.7. – rasm
32. KP103I maydon tranzistori uchun (1.9. – rasm) U_si=10V va U_zi=0,5; 1,0; 1,5V uchun o’zgarmas tokga qarshilik R₀ aniqlansin.

I_S, mA U_ZI=0 V
1.9. –rasm
33. KP103I maydon tranzistorini stok-zatvor tavsifidan (1.10.-rasm) U_zi=1.5; 1; 0.5V uchun tiklik S aniqlansin. S=f (U_zi) tavsifi qurilsin.

I_S, mA KP103 ZI
U_ZI, V

10. 
    –rasm
    

1. 
   3.1.– rasmda keltirilgan sxemani hisoblashdan ma’lumki, baza toki I_bo=50mkA, emitter toki I_E0=5 mA, U_BE=0,8 V, E_k=10V. Issiqlik stabilizatsiyasi elementlarini hisoblang.
   

2. 
   3.4-rasmda keltirilgan bir kaskadli kuchaytirgich sxemasida kirish signalining quvvati P_kir=0,150mVt, kirish toki I_kir=500mkA. Kollektor zanjiri qarshiligi R_k=4700Om, yuklama qarshiligi R_n=350Om, h_21E=40. Kaskad uchun kuchlanish bo’yicha kuchaytirish koeffitsiyentini aniqlang.
   

3
.4. – rasm

Nazorat savollari:

1 Umumiy kollektor ulanish deyilishiga sabab nima?

2 Kuchlanish bo‘yicha kuchaytirish koeffitsientini formulasini yozing?
3 Kuchaytirgichning umumiy bazali ulanish sxemasini tushintirib bering?