2-Amaliy Ish Mavzu: Kriptografiyaga kirish

MAVZUGA ALOQADOR TERMINLAR

MAVZUGA ALOQADOR TERMINLAR

• Oddiy matn - asl xabar
• Shifrlangan matn - kodlangan xabar
• Shifr - oddiy matnni shifrlangan matnga o'tkazish algoritmi
• Kalit - faqat jo'natuvchi / qabul qiluvchiga ma'lum bo'lgan shifrda ishlatiladigan ma'lumotlar
• Shifrlash (encrypt) - oddiy matnni shifrlangan matnga aylantirish
• Deshifrlash (decrypt) - shifrlangan matndan oddiy matnni tiklash
• Kriptografiya - shifrlash tamoyillarini / usullarini o'rganish
• Kriptanaliz (kod buzish) - kalitni bilmasdan shifrlangan matnni ochish tamoyillari / usullarini o'rganish
• Kriptologiya - ham kriptografiya, ham kriptanaliz sohasi

KRIPTOGRAFIYA

KRIPTOGRAFIYA

SIMMETRIK VS ASSIMETRIK

SIMMETRIK VS ASSIMETRIK

XUSUSIYATLARI	SIMMETRIK TIZIMLAR	ASSIMMETRIK TIZIMLAR
SHIFRLASH/DESHIFRLASHDA ISHLATILADIGAN KALIT	Shifrlash va deshifrlashda bir xil kalit ishlatiladi	Shifrlashda alohida kalit va deshifrlashda alohida kalit ishlatiladi
SHIFRLASH/DESHIFRLASH TEZLIGI	Juda tez	Sekinroq
NATIJAVIY SHIFRLANGAN MATN O’LCHAMI	Odatda oddiy matn o’lchamida, ba’zan undan xam kam o’lchamda(odatda kalit uzunligi 128 yoki 256 bit)	Oddiy matn uzunligidan ko’ra ko’proq(Kalit uzunligi ancha yuqori, misol uchun RSA kalit uzunligi 2048 bit yoki undanda yuqori bo’lishi mumkin)
KALIT ALMASHINUVI	Muammoli	Muammosiz
ISHTIROKCHILAR(N) SONIGA NISBATAN TALAB QILINADIGAN KALITLAR SONI	Talab qilinadigan kalitlar ishtirokchilar soni kvadrati miqyosida(N(N-1)/2)	Talab qilinadigan kalitlar ishtirokchilar soni miqyosida(N)
FOYDALANISH KO’LAMI	Matnlarni shifrlash va deshifrlash, biroq elektron raqamli imzoda ishlatilmaydi	Matnlarni shifrlash va deshifrlash, shu jumladan elektron raqamli imzoda xam