2 amaliy. Grammatik qurilishni shakllantirish. (2-soat)
Reja:
1. Mashg‘ulotlarda va kundalik muloqotda nutqning grammatik jixatdan to‘g‘riligini shakllantirish
shartlari va yo‘lllari, bolalar nutqida grammatik xatoliklarni tuzatish; grammatik shakllarga maxsus o‘rgatish.
2. Bolalar nutqining grammatik to‘g‘riligi ustida ish olib borishda muammoli nutq vazifalari, ijodiy
topshiriqlarning o‘rni va vazifasi.
3. Bolalarning til tuzilmasini o‘zlashtirishlari: nutqning leksik, grammatik tomonlarini shakllantirish
(tuzilmaviy jixati).
Dars o’quv maqsadi
Maktabgacha yoshdagi bola nutqning grammatik tо‘g‘riligini shakllantirish,
maktabgacha katta yoshdagi bolalar bilan muloqot, maktabgacha katta yoshdgi bolalar uchun mashg`ulotlar
ishlanmasi haqida tushuncha berish
Tayanch so’zlar va iboralar:
Grammatika, nutq, muloqot, mashg`ulotlar, so’z o’zgartirish va so’z
hosil qilish.
Darsning umumiy metodi:
Og’zaki tushuncha berish va bahs-munozara.
Talabalarga qo`yiladigan talablar:
Adabiyotlarni tahlil qilish, ijodiy izlanuvchanlik, faol ishtirok,
bahs- munozaralarda ishtirok etish. Olgan bilimlarni maktabgacha ta’lim muassasalarida kuzatish va tahlil
qilish.
O`qituvchiga qo`yiladigan talablar:
a) talabalar diqqatini jalb etish;
b) didaktik maqsadni tushuntirish;
v) faollashtiradigan bilim va ko’nikmalarni rag’batlantirish.
Grammatika dеganda, biz nutqiy faoliyat natijalarini tavsiflash va tartibga solish uchun lingvistlar
tomonidan o’ylab topilgan qoidalar majmuini emas, balki fikr bildirishni vujudga kеltirish va boshqalarning
bildirgan fikrlarini tushunish uchun zarur bo’lgan bilimlar umumiyligini tushunamiz. So’nggi paytda
grammatika aynan shu ma'noda psixologlarning diqqat-e'tiborini jalb qilmoqda. Grammatikani tadqiq qilish
nafaqat shunchaki qiziqarli, nafaqat lingvistik maqsadlar uchun zarur, balki u umuman fikrlash va bilish
jarayonlarini kеng tadqiq qilish uchun ham zarur qismdir.
Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati
1. F.R.Qodirova. Bolalar nutqini rivojlantirish nazariyasi va metodikasi. Ruhiy omillari. T.:
“ISTIQLOL”, 2006y.
2. F.R.Qodirova. Bolalarni chet tilga o‘rgatish nazariyasi va metodikasi. T.: “Sano-standart” 2009
y.
3. S.Q. Shodiyeva. “O‘rta guruh bolalari nutqini o‘stirish“ o‘quv qo‘llanma. T.: “O‘qituvchi”
1993 yil.
4 .D.R.Babayeva. “Nutq o‘stirish metodikasi” T.: Fan va texnalogiyalar 2009yil.
5. D.R.Babayeva. “Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi”. O‘quv qo‘llanma TDPU 2016 yil.
6. D.R.Babayeva. “Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi”. Darslik. TDPU. 2018 yil.