2-Амалий иш



Download 160 Kb.
Sana23.02.2022
Hajmi160 Kb.
#144469
Bog'liq
2.1 амалий ишSALIMOV MIRJALOL


2-Амалий иш


Мавзу: Криптографик ҳимоялаш

Ахборотни химоялашнинг самарали усулларидан бири криптографик ҳимоялашдир.


Ушбу амалий ишда маълумотларни криптографик ҳимоялаш усуллари таснифланади. Яъни классик шифрлаш алгоритмлари, симметрик шифрлаш алгоритмлари ҳамда очик қалитли шифрлаш алгоритмлари.




Ўрин алмаштириш шифрлаш алгоритми

Ўрин алмаштириш шифрлаш алгоритми уч қисмдан иборат. Оддий ўрин алмаштири, калит ёрдамида ўрин алмаштириш ва икки тоонлама ўрин алмаштириш.


1. Оддий ўрин алмаштириш усули.
Очиқ матн
Т0= SALIMOVMIRJALOL
к= 4х4

S

M

I

L

A

O

R

O

L

V

J

L

I

M

А

/



шифрматн
Т1= SMIL_AORO_LVJL_IMA/


2.Калит ердамида ўрин алмаштириш


Очиқ матн
Т0= SALIMOVMIRJALOL
к= AMIN

A

M

I

N

S

А

L

I

M

O

V

М

I

R

J

A

L

O

L

/




A

I

M

N

S

L

А

I

M

V

O

М

I

J

R

A

L

L

O

/

шифрматн
Т1=SLAIMVOMIJRALLO/
Дешифрлаш
Т1= SLAIMVOMIJRALLO/
к=AMIN

A

M

I

N

S

L

A

I

M

V

О

М

I

J

R

A

L

L

O

/




A

I

M

N

S

A

L

I

M

О

V

М

I

R

J

A

L

O

L

/



ОчиK матн
SALIMOVMIRJALOL ҳосил бўлади.
Икки томонлама ўрин алмаштириш усули. Бу усулда калит сифатида устун ва қатордаги ҳарфлар тартибидаги сонлардан фойдаланилади. Аввалам бор калит символларига қараб жадвал тузилади ва очиқ Т0 матн қатор шаклда жойлаштирилиб чиқилади, сўнгра эса рақамлар навбатма - навбат тартибланиб, аввал қатор, сўнгра эса устун ўрни алмаштирилади ва жадвалдаги маълумот қатор бўйича ўқилиб Т1га эга бўлинади.

Масалан: «SALIMOV MIRJALOL» очиқ матни шифрлаш талаб этилсин. Бу ерда калит бўлиб 2002 ва 4231 хизмат қилади. Яхшироқ изоҳланиши учун К1=2002 қатор сифатида ва К2=4231 устун сифатида белгилаб оламиз.


4х4 жадвал яратиб Т0 қатор бўйича ёзамиз






4

2

3

1
















2

S

A

L

I
















0

M

O

V

M
















0

I

R

J

A
















2

L

O

L

/
















Энди қатор ва устунлар тартиб бўйича ўринлари алмаштирилади.











4

2

3

1




























0

M

O

V

M




























0

I

R

J

A




























2

S

A

L

I




























2

L

O

L

/




















































1

2

3

4




























0

M

O

V

M




























0

A

R

J

I




























2

I

A

L

S




























2

/

O

L

L

























Охирги жадвалга асосан шифрланган матнни олиш учун қатор бўйича ёзамиз.


Т1 =MOVMARJIIALS/OLL


Дешифрлашда
Шифрматн


Т1 = MOVMARJIIALS/OLL
К1=2002 қатор сифатида ва К2=4231




1

2

3

4






















0

M

O

V

M






















0

A

R

J

I






















2

I

A

L

S






















2

/

O

L

L




























































4

2

3

1






















0

M

O

V

M






















0

I

R

J

A






















2

S

A

L

I






















2

L

O

L

/














































4

2

3

1






















2

S

A

L

I






















0

M

O

V

M






















0

I

R

J

A






















2

L

O

L

/






















Жадвал ўлчамининг катталиги шифр чидамлилигини оширади: 3х3 жадвалда 36 та вариант, 4х4 жадвалда 576 та вариант, 5х5 жадвалда 14400 вариант;
Download 160 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish