2- soat Ma’ruza rejasi: Sirpanish podshipniklari to’g’risida umumiy ma’lumotlar va tasnifi Sirpanish podshipniklarini shartli hisoblash

Suyuqlikda ishqalanishni ta’minlaydigan asosiy shartlar
Suyuqlikda ishqalanish rejimiga taalluqli masalalarni yoritishda 1883 yilda N. P. Petrov yaratgan nazariyaga – moylanishning gidro­dinamikaviy nazariyasita asoslaniladi. Bu nazariya qovushok suyuqlikning gidro­­dinamikasiga tegishli differensial tenglamalar vositasida bosim, tezlik va siljishga ko’rsatiladigan qarshilik kabi faktorlarni bir–biri bilan bog’laydi. Biz bu yerda mazkur nazariyadan podshipnikning suyuqlikda ishqalanish rejimiga taalluqli masalalarni yoritish uchun zarur bo’lgan ma’lumotlarni keltiramiz.
Moy bilan to’ldirilgan muhitda ikkita A va B yassi jism (3-rasm) ustma-ust joylashtirilgan bo’lsin. Bunda Q kuch ta’sirida A jism B jismga nisbatan v tezlik bilan harakatlanadi. Harakat boshlanishida tezlik kichik bo’lgani tufayli A jism B jismning sirtidagi moyni sidirib harakat­lanadi. Bunda ishqalanish nim quruq yoki nim suyuqlikda ishqalanish rejimida sodir bo’ladi.
3-rasm
4-rasm. Sirpanish podshipnigining suyuqlikda ishqalanish prosessining hosil bo’lishi:
1-ponasimon zazor; 2-tezlikning ortishi bilan sapfa markazining siljishi; 3- moy qatlamidagi bosim epyurasi
Sirpanish podshipniklarning shartli hisobi
Hisoblashning bu usulidan amalda keng ko’lamda foydalaniladi. Ayniqsa, hisoblashuchun zarur parametrlar ma’lum mashina va mexanizm­larni ishlatish yuli bilan to’plangan ma’lumotlar asosida aniqlansa, hisoblash natijasi qoniqarli chiqadi. Bunday hisoblash usuli suyuqlikda ishdalanish rejimi bilan ishlaydigan podshipniklar uchun taqribiy, nim quruq va nam suyuqlik rejimida ishlaydigan pod­shipniklar uchun esa asosiy usuldir.
Podshipniklarning shartli hisobi ikki xil yul bilan: a) solish­tirma bosim bo’yicha; b) solishtirma bosim bilan sirpanish tezligining ko’paytmasi bo’yicha bajarilishi mumkin.
Hisoblash quyidagi formulalar asosida bajariladi:
bu yerda R – podshipnikka radial yo’nalishda ta’sir etayotgan kuch, N;
l – podshipnikning uzunligi, m, d – sapfaning diametri, m; p– sapfaning aylanish chastotasi min-1; [r] – solishtirma bosimning ruxsat etilgan qiymati, Pa (bu bosim po’lat babbit ustida sirpanganda (8...9) MPa; po’lat bronza ustida sirpanganda (5...8) MPa; po’lat cho’yan ustida sirpanganda esa (2...3) MPa oralig’ida bo’ladi); [pv] – solish­tirma bosim bilan sirpanish tezligi ko’paytmasining ruxsat etilgan qiymati (odatda, [pv] = (6...30) MPa·m/s oralig’ida bo’ladi).

Эътиборингиз учун раҳмат!