2- mavzu. Dinamika (2- soat)

2- MAVZU. DINAMIKA (2- soat)
Dinamikaning asosiy qonuni (Nyutonning ikkinchi qonuni)

tenglama bilan ifodalanadi.

Elastiklik kuchi:
O’zaro tortishish kuchi:
Sirpanish ishqalanish kuchi:
Impulsning saqlanish qonuni: yoki
O’zgarmas kuch ta’sirida bajarilgan ish. yoki ,

Bu yerda -kuch F va kuchish vektorlari yo’nalishlari orasidaagi burchak.

O’zgaruvchan kuch ta’sirida bajarilgan ish:

Bu yerda integrallash L bilan belgilangan trayektoriya bo’ylab bajariladi.

vaqt oralig’i uchun o’rtacha quvvat

yoki

Bu yerda dA –dt vaqt oralig’ida bajarilgan ish.

Ilgarilanma harakat qilayotgan moddiy nuqta (yoki jism) ning energiyasi

yoki
2.11 m=5kg massali jism ufq tekisligiga nisbatan =30⁰ burchak ostida v₀= 20m/s boshlang’ich tezlik bilan otilgan. Havoning qarshiligini hisobga olmay: 1) uchish vaqtida jismga ta’sir etuvchi kuch impulsi F; 2) uchish vaqtida jism impulsining o’zgarishi topilsin.

Berilgan:

m=5kg

α=30⁰

v₀=20m/s

1)P-?

1. 
   
   

Yechimi:







Javob:100N*s; 100kg*m/s
2.14 Massasi m=0,2 g bo’lgan jism balandligi h=2m bo’lgan bo’lgan novdan ishqalanishsiz sirpanib tushmoqda. Jismning boshlang’ich tezligi v₀ nolga teng. Jism impulsining o’zgarishi va jism harakatlanganda oladigan impulsi P topilsin.
Berilgan

m=0,2kg v₀=0 p₁=0

h=2m

v₀=0m/s

P=? javob: 1,25N*s: -1,25Ns

2.38. Temiryo’l platformasiga qurol o’rnatilgan. Platformaning qurol bilan birgalikdagi massasi M=15t. Qurol ufqqa nisbatan =60⁰ burchak ostida yuqoriga, yo’l yo’nalishida o’q otadi. Agar o’qning massasi m=20kg va u v₂ =600m/s tezlik bilan uchsa, tepki natijasida platform qanday v₁ tezlik bilan orqaga yuradi?
B erilgan:

M=15*10³kg ;

=60⁰

=0

v₂=600m/s

v₁=? =0,4m/s

2.63. Tosh ufq tekisligiga burchak ostida yuqoriga otilgan. Toshning boshlang’ich paytdagi kinetik energiyasi E=20J. Harakat trayektoriyasining eng yuqori nuqtasida toshning kinetik E_k va potensial E_p energiyalari aniqlansin. Havoning qarshiligi hisobga olinmasin.

Berilgan

=60⁰

E₀=20J

E_k-? E_p-?

Yechimi: Trayektoriyaning yuqori nuqtasida tezlikning vertical tashkil etuvchisi 0 ga teng.

Gorizontal tashkil etuvchisi

Kinetik energiyasi

To’la energiya o’zgarmaydi

2.67. m=2kg massali nuqta Qx o’qi bo’ylab yo’nalgan qandaydir kuch ta’sirida tenglamaga binoan harakat qiladi (bunda B=-2m/s, C= 1m/s², D=0,2 m/s³). Vaqtning t=2s va t=5s onlarida kuch ta’sirida erishiladigan quvvat N topilsin.

Berilgan: yechimi

m=2kg . ,

A=10m ,

B=-2m/s

C=1m/s²

D=-0,2m/s³ javob: 0,32Vt, 56Vt

t₁ =2s

t₂ =5s

N=?