2- mavzu: Bir jinsli magnet maydonnig tokli ramkani aylantiruvchi momenti

4	Darsni mustahkamlash
5 minut
5	Uyga vazifa	2 minut

Darsni o`tish metodi: joriy, baxs munozara, savol- javoblar.
Darsni borishi:

1. 
   Tashkiliy qism: O`quvchilar bilan salomlashish, davomatini aniqlash, navbatchilikni nazorat qilish.
   
2. 
   O`tilgan darsni takrorlash: uyga vazifani tekshirish orqali o`tilganlarni takrorlash.
   
3. 
   Yangi mavzu bayoni:
   

Magnit maydonidagi tokli o’tkazgichga ta`sir qiluvchi kuchlarni aniqlash masalasini francuz olimi Amper xal qilgan.

Magnit maydonning tokli o’tkazgich ta’sir qiluvchi kuchini quyidagi qurilma yordamida kuzatish mumkin. (1-rasm). uzunlikdagi tokli o’tkazgichni bir jinsli magnit maydonida (V=const) erkin ko’cha oladigan qilib o’rnataylik. Rasmda tasvirlanganidek ikkita metall sterjenlar ustiga ko’ndalang qilib joylashtirilgan o’tkazgichdan tok o’tkazaylik. Bu tokli o’tkazgichga chizma tekisligiga perpendikulyar ravishda yo’nalgan magnit maydonining ta’sir etuvchi Amper kuchini qiymati

ifoda bilan, uning moduli esa

tenglama bilan aniqlanadi. Bunda  - dl bilan V vektor orasidagi burchak (1) va (2) munosabatlar Amper kuchini ifodalaydi. Bu kuchning yo’nalish dl elementning ko’chish yo’nalishi bilan mos tushganligi uchun bajarilgan ish

dlb=dS deb olsak quyidagi ko’rinishni oladi:

bunda dF - kontur yuzi dS ni kesib o’tayotgan magnit oqimidir.
Amper kuchi d A o’tkazgich va magnit maydon indukciya vektori yotgan tekislikka perendikulyar yo’nalgan bo’lib, uning yo’nalishni quyidagi chap qo’l qoidasi bilan aniqlanadi.
Agar chap qo’lning ochiq kaftiga indukciya vektorining o’tkazgich uzunligi ga perpendikulyar tashkil etuvchisi tushayotganda, to’rt barmoq tokning yo’nalish bilan mos tushsa, bosh barmoq o’tkazgichga ta’sir qiluvchi dFA Amper kuchining yo’nalishini ko’rsatadi.

Tokli g’altakning magnit maydoni. Magnit induksiyasi.