2 – amaliy mashg’ulot: Rele – kontaktli sxemalar analizi va sintezi. Ularga doir misollar

f=xy+xb+xyz+xxy+xxc+xay+axy.
Bu yerda f=xy(1+z)+xy(a+a)+xb=y+xb.
Ushbu tenglamaning oxirgi ko’rinishiga mos keluvchi soddalashtirilgan sxema 1.16-rasm, b da keltirilgan.Bu sxemadan ko’rinib turibtiki,yuqorida berilgan sxemaga nisbatan uning kontaktlari besh marta kam,lekin sxema ishonchli va sodda ko’rinishga ega.

1.16 rasm, b 14-misol. Don quritish mashinasi issiqlik tashuvchisidrossel qopqog'ining chegaraviy holatini rostlovchi tovush vayorug'lik yordamida signal berish elektr sxemasini tuzing. Sxemada ikkita A va B o'tkazuvchi kontaktli oxirgiuzgich (ajratkich)lardan foydalanish kerak: C—sirena vaikkita signal lampalar: HL2—maksimal ochilishni ko'rsatuvchi
Qizil rangli lampa;HLI-minimal ochilishni ko’rsatuvchi yashil rangli lampa.
Yechish. A va B oxirgi o’chirg’ichlarning qo’shiluvchi va ajratuvchi kontaktlarini mos ravishda a,b va a,b ko’rinishda belgilaymiz.
Qizil lampa va sirena A o’chirg’ich bilan ishdan to’xtash shartini yozamiz.
F1=ab(HLA)aC
Yashil lampa va sirenani B o’chirg’ich bilan ishdan to’xtatish shartini yozamiz:
F2=ab(HLA)+bc
1.18-rasm.Drossel qopqog’ining chegaraviy holati haqida tovush va yorug’lik yordamida signal berish tarkibiy (a)va elektr sxemalari (b).
Bu shartlar asosida umumiy tenglamaning tarkibiy tuzilish szemasini yozish mumkun.
F=F1+F2=ab(HL2)+ab(HLN)+(a+b)C
Ushbu tenglamaga mos keluvchi sxemaning ishlash sharti shuki,bu holda A va B o’tkazgichlar uchtadan kontaktga ega bo’lishi kerak.Shuning uchun bu sxemani algebra qonunida mavjud bo’lgan ifodalar yordamida soddalashtirish mumkin .Oirgi ifodaga ikta no’lga tenglashtirilgan qiymatlar qo’shilsa:

Ushbu tarkibiy tuzilish tenglamasiga mos keluvchi sxemalar1.18-rasm, a , b larda keltirilgan. Drossel qopqog`i to'liq ochilgandaoxirgi uzgich A qizil lampa HL2 va sirena C ni ishga tushiradi, drosselqopqog'i to'liq yopilganda B o'chirgich yashil lampa HLl va sirena Cni ishga tushiradi.