1mavzu: “Buxgalteriyada axborot texnologiylari” f



Download 6,37 Mb.
bet42/70
Sana20.07.2022
Hajmi6,37 Mb.
#830319
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   70
Bog'liq
Mavzular toplami

Nomoddiy aktivlar - ta’rifi aktivdan xo’jalik faoliyatida foydalanilishi va jismoniy mohiyatga ega bo’lmasligi (pul emasligi)ni taqozo qiladi. Aktivlarni yuridik huquqlar, shu jumladan, mulk huquqi tarzida bo’lgan va ulardan uzoq muddat davomida foydalanish mumkin bo’lgan holda jismoniy ko’rinishga ega bo’lmagan aktivlar nomoddiy aktivlar ta’rifiga javob beradi.

Nomodliy aktivlar buxgalteriya hisobining asosiy holatlari: etirof qilish payti, qiymatini baholash va foydalanish muddatini aniqlash, amortizatsiya yani hisobga olish, balans qiymatining boshqa o’zgarishlarni hisobga olish va ularning so’nggi bahosi hamda ularning chiqishidan keyingi moliyaviy natijalarni aniqlash, shuningdek korxonaning moliyavii hisobotidagi nomoddiy aktivlar bo’yicha axborotlarni ochib berishdan iborat.
Nomoddiy aktivlar — mahsulot ishlab chiqarish jarayonida korxonalarning mulk obyektlaridan foydalanish maqsadida, ishlarni bajarish, xizmatlar ko’rsatish yoki tovarlarni sotish yoxud uzoq muddat davomila mamuriy va boshqa vazifalarni amalga oshirish uchun mol-mulki saqlab turilmaydigan mulklarning Indentifikatsiya qilingan obyektlaridir.
Nomoddiy aktivlarni aniqlash, aktiv xo’jalik foydalanilgani va jismoniy mazmunga ega bo’lmaganini talab etadi. Jismoniy manoga ega bo’lmagan aktivlar, agar ularning egalik huquqini qo’shgan va ular uzoq muddat davomida foydalaniladigan hollarda nomoddiy aktivlarni aniqlashga javob beradilar.
Nomoddiy aktivlarni kelib tushishi
Haq evaziga sotib olingan nomoddiy aktivlar buxgalteriya xisobiga boshlangich qiymati bo‘yicha kabul kilinadi. U quyidagi xarajatlardan tashkil topadi:

  • huquqdan voz kechish (sotib olish) shartnomasiga muvofiq huquq egasi (sotuvchi)ga to‘langan summalar;

  • huquq egasining mutlak huquqidan voz kechishi (sotib olish) munosabati bilan amalga oshirilgan ro‘yxatdan o‘tkazish yigimlari, davlat bojlari, patent bojlari va boshqa shunga o‘xshash to‘lovlar;

  • bojxona bojlari va yigimlari;

  • nomodsiy aktivlarni sotib olish munosabati bilan to‘lanadigan soliqlar, yigimlar va to‘lovlar summalari (agar ular koplanmasa);

  • nomoddiy aktivlarni sotib olish bilan boglik axborot va maslaxat xizmatlari uchun to‘langan summalar;

  • nomoddiy aktivlar ular orkali sotib olingan vositachilarga to‘lanadigan xaklar;

  • nomoddiy aktivlarni etkazib berish (barpo etish) tavakkalchiligini sugurtalash bo‘yicha xarajatlar;

  • aktivdan maksadga ko‘ra foydalanish uchun uni yarokli xolatga keltirish bilan bevosita boglik boshqa xarajatlar.

Nomoddiy aktivlarni xarid qilish bilan bogliq xarajatlar va boshqa xarajatlar 0830-«Nomoddiy aktivlarni xarid qilish» xisobvaragining debeti bo‘yicha aks ettiriladi.
Hisobga qabul kilingan nomoddiy aktivlar 0410-0490 —xisobvaraqlarning debetida 0830-xisobvaraq bilan korrespondensiyada aks ettiriladi.
Misol. Korxona tomonidan QQSni xisobga olganda 1 000 ming so‘m qiymatdagi tovar belgisiga bo‘lgan mutlak huquq sotib olindi. Bundan tashkari, tovar belgisini sotib olish bilan boglik boj to‘lovi va maslaxat xizmatlari uchun 150 ming so‘m mikdorida pul to‘landi.Tovar belgisining boshlangich qiymati xarid qiymati (shu jumladan QQS), to‘langan boj va maslaxatlarga xak to‘lash bo‘yicha xarajatlar summalari — 1 150 ming so‘mdan (1 000 + 150) iborat.


Download 6,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   70




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish