19-tema. Pasterellozni laboratoriya diagnostikası. Shınıǵıwdıń maqseti

2. Bakteriologiya. P. multocida — aerob sharayatta, 37—38°C de, pH 7, 2—7, 4 bolgan GPA hám GPB larda ósedi. Lekin qanlı GPA, sarısuwlı GPA yamasa GPB larda jaqsılaw ósedi. Patmaterialdan egilgen ekmelar 24—48 saat termostatda o'stiriladi. Eger ósiw bolmasa, ekmalar 4—5 sutkaǵa shekem termostatda saqlanadı.
GPA de- pasterellalar mayda, tegis, bo'rtgan, tınıq, domalaq, shetlari tegis (S-forma ) kúlreń aq koloniyalar (90 -súwret), geyde iri, shilimshiq ( M-forma ) yamasa shetleri tegis emes kengish, koloniyaler (R-forma ) formasında ósedi (91-súwret). P. multocida gemolitik xususiyatga iye emes.
GPB de ortalıq birdeyde ılaylılanıp, shilimshiq shókpe ónim etedi (93-súwret). Qaǵıp kórgende shókpe «o'rilgan shash» shakIde kóteriledi (S- forma ), mukoid shtammlari intensiv ósip, kóp shilimshiq shókpe payda etedi (M-forma ), L-formalı shtammlarde ortalıq ılaylılanmaydi, mayda donachali shókpe payda boladi. GPJda aldın bólek koloniyalar, keyin o'simtasiz aq sterjen sıyaqlı ósedi
P. multocida glukoza, saxaroza, sorbit hám mannitni gazsız kislota payda etip bólekleydi. Laktoza, dulsitni bóleklamaydi, sutni ivitmaydi, indol payda etmeydi. Somatik hám kapsulali antigenledi bar ekenligi anıqlanǵan.
3. Biosinov. Qaramal, cho'chqa, qoydan tekserilip atırǵan material menen aq tıshqan hám qoyanlar zálellenedi. Material aq tıshqanǵa — 0, 2 ml, qoyanǵa — 0, 5 ml dozada terisi astına yuboliladi. Qoyanlardı áwele pasterella tashuvchenlikga tekseriladi — úsh kún dawamında olardıń murın boslig'iga 2 tamshıdan 0, 5% li brilliant jasılınıń suwdaǵı eritpesi tómdiriladi. Murın b o'slig'idan irińli ajratmaning aǵıwı pasterella tasıwshılıgini ańlatadı. Olarda biosinov qoyıw múmkin emes. Quslardan tekserilip atırǵan material menen — kepter, tawıq, úyrekler bulshıq etleri arasına 0, 3 ml suspenziya jiberip zálellenedi. Unamlı nátiyjede 18—36 saatta biosinovdagi haywanlar o'ledi
Nátiyje unamlı esaplanadı :
Patologikalıq materialdan grammanfiy, kapsula payda etetuǵın, háreketsiz tayaqchasimon bakteriyalar kulturasi ajratilsa; olar gulikoza, saxaroza, sorbit hám mannitni bóleklasa, indol payda etmesa, biosinovda virulentligi tastıyıqlansa.
Biopreparatlar. Házirgi waqıtta haywanlarda pasterellozning aldıni aluw ushun oltirilgen wa tirik waksinalar qollaniladi Oxirgi jıllarda haywan hám qus pasterelloziga qarsı veterinariya ámeliyatına emulgirlangan vaksinalar kiritilgen. Immunitet 6—12 ay dawam etedi.
O'zbekiston veterinariya ilimiy-tekseriw institutında jergilikli shtammlardan awıl xojalıq haywanlarınıń pasterelloz, salmonelloz hám kolibakterioziga qarsı polivalent radiovaksina islep shıǵılǵan. Immunitet 6—12 ay dawam etedi.
Awıl xojalıq haywanlarınıń pasterelloz, salmonelloz hám koli-bakterioziga qarsı polivalent giperimmun qan sarısuwı isleb shıǵılǵan.
Qoy pasterelloziga qarsı gidrookisaluminli formol vaksina jaratılǵan. Bul biopreparatlar xojalıqlarda keń qollanıp, samarali nátiyjelerge eriwilmoqda.