O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
“BUXGALTERIYA” FANIDAN
MUSTAQIL ISHI
Bajardi: SBXA 83 –guruh talabasi
Rayimov Umid Eliboyevich
Mавзу: Асосий воситалар ҳисоби
Асосий воситалар ҳисобини ташкил этиш ва унинг вазифалари;
Асосий воситаларнинг туркумланиши ва уларни баҳолаш;
Асосий воситаларнинг дастлабки, аналитик, синтетик ҳисоби;
Асосий воситаларга амортизация
ҳисоблаш ва инвентаризация қилиш;
- ёзувлар ёзилиши
- ёзувларни текшириш.
10. 1-чизма. Асосий воситалар ҳисобининг умумий схемаси
боши ва охирига мавжудлиги ҳамда ҳисобот
даври давомидаги ҳаракати (кирими, чиқими). Асосий
воситалар дастлабки қиймати (тиклаш қиймати) бўйича кўрсатилади;
- барча асосий воситалар, шунингдек уларнинг айрим гуруҳлари: бинолар ва иншоотлар, машиналар, қурилмалар, транспорт воситалари ва бошқалар;
- бутунлигича ёки айрим турлари (бинолар, иншоотлар ва ҳоказо) бўйича ижарага берилган асосий воситаларнинг ҳисобот даври бошига ва охирига мавжудлиги;
- консервацияга қўйилган асосий воситаларнинг ҳисобот даври боши ва охирига мавжудлиги.
«Асосий воситалар ҳаракати тўғрисида ҳисобот» (3-шакл) маълумотлар:
- асосий воситалар алоҳида турларининг ҳисобот даври
муддатларини белгилаш (асосий гуруҳлари
қилиш
бўйича);
қопланмайдиган
(амортизация
қилинмайдиган) асосий воситалар.
Молиявий ҳисоботга тушунтириш ва изоҳларда №1-
«ҳисоб сиёсати ва молиявий ҳисобот» номли БҲМС даги
қоидалардан келиб чиқиб, қуйидагилар баён қилинади:
- асосий воситалар бухгалтерия ҳисобига қабул
қилингандаги қийматининг ўзгариши (қўшимча қуриш, қўшимча жиҳозлаш, қайта жиҳозлаш ва қисман тугатиш ҳоллари ҳам қўшилиб);
- корхонада асосий воситаларнинг фойдали хизмат
№
|
Баланс (1-шакл)
кўрсаткичлари
|
м. с.
|
№
|
Асосий воситалар ҳаракати тугрисидаги хисобот (3-шакл) кўрсаткичлари
|
м. с.
|
Фарқи
| | | | | | | |
минг сўм
|
%
|
1
|
Асосий воситаларнинг
|
143261, 0
|
3
|
Асосий воситаларнинг
|
143261,
|
-
|
-
| |
бошланғич қиймати:
|
149118, 0
| |
бошланғич қиймати:
|
0
| | | |
а)йил бошига (010-сатр,
| | |
а)йил бошига (130-
|
149118,
| | | |
3-устун)
| | |
сатр, 3-устун)
|
0
| | | |
б)йил охирига (010-сатр,
| | |
б)йил охирига (130-
| | | | |
4-устун)
| | |
сатр, 4-устун)
| | | |
1
|
Асосий воситаларнинг
|
17776, 0
|
3
|
Асосий воситаларнинг
|
17776, 0
|
-
|
-
| |
эскириши:
|
26009, 0
| |
эскириши:
|
26009, 0
| | | |
а) йил бошига (011-сатр,
| | |
а)йил бошига (130-
| | | | |
3-устун)
| | |
сатр, 7-устун)
| | | | |
б)йил охирига (011-сатр,
| | |
б)йил охирига (130-
| | | | |
4-устун)
| | |
сатр, 10-устун)
| | | |
1
|
Асосий воситаларнинг
|
125485, 0
|
3
|
Асосий воситаларнинг
|
125485,
|
-
|
-
| |
қиймати:
|
123109, 0
| |
қиймати:
|
0
| | | |
а) йил бошига (012-сатр,
| | |
а) йил бошига (130-
|
123109,
| | | |
3-устун)
| | |
сатр, 11-устун)
|
0
| | | |
б)йил охирига (012-сатр,
| | |
б)йил охирига (130-
| | | | |
4-устун)
| | |
сатр, 12-устун)
| | | |
Молиявий ҳисоботнинг асосий воситаларга доир ҳисобот шакллари кўрсаткичларининг ўзаро мослиги.
Ҳт тт т т т
| | |
ррр ррр ррр
| | | | |
№
|
Сатр номи
|
сўм.
|
Счёт шифри
|
Счёт номи
|
Сўм
|
Фарқи
| | | | | | | |
Сўм
|
%
|
3
|
Жами асосий воситалар йил бошига бошланғич
қиймати (130-сатр, 3-
устун)
|
143261
, 0
|
0110-0190
|
Счётнинг ҳисобот
йилининг 01. 01.
га қолдиги
|
143261,
0
|
-
|
-
|
3
|
Жами асосий воситалар йил охирига
бошланғич қиймати (130-
сатр, 6-устун)
|
149118
, 0
|
0110-0190
|
Счётнинг ҳисобот
йили 31. 12 га
қолдиги
|
149118,
0
|
-
|
-
|
3
|
Асосий воситалар эскириши, йил бошига
(130-сатр, 7-устун)
|
17776,
0
|
0210-0290
|
Счётнинг ҳисобот
йили 01. 01. га
қолдиги
|
17776, 0
|
-
|
-
|
3
|
Асосий воситалар эскириши йил охирига
(130-сатр, 10-устун)
|
26009,
0
|
0210-0290
|
Счётнинг ҳисобот
йили 31. 12 га
қолдиги
|
26009, 0
|
-
|
-
|
3
|
Асосий воситалар кирими
(ишга туширилиши) (130-
сатр, 4 устун)
|
12730,
0
|
0110-0190
|
Счётларнинг
ҳисобот давридаги
дебет оборотлари суммаси
|
12730, 0
|
-
|
-
|
3
|
Асосий воситалар чиқими
(130-сатр, 5-устун)
|
6873, 0
|
0110-0190
|
Счётларнинг
ҳисобот давридаги
дебет оборотлари суммаси
|
6873, 0
|
-
|
-
|
Молиявий ҳисоботнинг асосий воситалар бўлими бўйича кўрсаткичларни Бош дафтар билан таққослаш.
хизмат қилиш муддати ўтган асосий воситалар; - хизмат қилиш муддати ўтган асосий воситалар;
- амортизация ҳисобланмайдиган асосий воситалар;
- консервациядаги асосий воситалар;
- амортизация ҳисоблаш тўхтатилган асосий воситалар;
- жадаллаштирилган амортизация усули қўлланилаётган асосий воситалар;
- ноишлаб чиқаришдаги асосий воситалар;
- лизинг шартномаси бўйича олинган асосий воситалар.
|
Амортизация ажратмалари бўйича аниқланган хатолар
|
+айси ҳужжат қоидаси бузилган
|
Хатонинг оқибати
| | |
Асосий воситалар дастлабки
(инвентар) қийматининг
нотўғри аниқланиши
(оширилиши ёки
пасайтирилиши)
|
?
|
Амортизация ажратмалари суммалари ошиб (камайиб), солиққа тортиладиган фойданинг бузиб кўрсатилишига олиб келади.
| | |
Корхона зарар кўриб ишлаганида амортизация ҳисобланмаслик
|
?
|
Хўжалик фаолияти молиявий натижасининг бузилиши ва амортизация ҳисобланадиган объект фоидали хизмат муддатининг чўзилиши
| | |
Амортизация ажратмаларини ҳар чоракда бир марта (чораклик ҳисобот тузиш пайтида) ҳисоблаш.
|
?
|
Хўжалик фаолияти фактларининг вақтинчалик аниқлик тамойилининг бузилиши. Алоҳида даврлар бўйича молиявий натижалар бузиб кўрсатилиши
| | |
Тўлиқ амортизация қилинган асосий воситалар бўйича амортизация ҳисоблашнинг давом эттирилиши
|
?
|
Бухгалтерия ҳисоботи кўрсаткичларининг бузилиши. Маҳсулот (иш, хизмат)лар таннархининг сунъий равишда ошиб кетиши, солиққа тортиладиган базанинг, ҳамда юридик шахсларга мулк солиғини ҳисоблашда мулклар қийматининг камайтирилиши
| | |
Амортизация ажратмалари ҳисоблашнинг бошланиш ва тўхатилиш муддатларини аниқлашдаги хатолар
|
?
|
Амортизация ҳисоблашни вақтидан олдин бошлаш солиққа тортиладиган фойданинг камайтирилишига, шунингдек, амортизация ҳисоблашнинг вақтидан олдин тугашини билдиради
| | |
Ижарага олинган асосий воситаларга қилинган капитал
харажатлар бўйича амортизация ҳисобланиши
|
?
|
Ишлаб чиқариладиган маҳсулот таннархининг пасайиши. Бухгалтерия ҳисоботи кўрсаткичларининг бузиб кўрсатилиши
| |
сий воситаларга амортизация ҳисоблашда кўп учрайдиган хато-камчиликлар
Do'stlaringiz bilan baham: |