19-Ma’ruza Simsiz sensor tarmoqlari

Simsiz sensor tarmoqlari tarixi 1950-yillarda Amerika Qo'shma Shtatlarda SOSUS (Sound Surveillance System) tarmog'ining o'rnatilishi bilan boshlangan. Sensor tarmog'ining birinchi prototiplaridan biri suv osti kemalarini aniqlash va identifikatsiya qilish uchun mo'ljallangan SOSUS hisoblangan.

• Simsiz sensor tarmoqlari tarixi 1950-yillarda Amerika Qo'shma Shtatlarda SOSUS (Sound Surveillance System) tarmog'ining o'rnatilishi bilan boshlangan. Sensor tarmog'ining birinchi prototiplaridan biri suv osti kemalarini aniqlash va identifikatsiya qilish uchun mo'ljallangan SOSUS hisoblangan.
• Bunday tarmoqning qamrov maydoni xabarlarni bir tugundan ikkinchisiga o'tkazish qobiliyati tufayli bir necha metrdan bir necha kilometrgacha bo'lishi mumkin va tarqatish muhitiga (o'rmon, shaharsozlik, suv havzalari) bog'liq.
• 1990-yillarning o'rtalarida simsiz sensorli tarmoqlar texnologiyalari faol rivojlana boshladi, 2000-yillarning boshlarida mikroelektronikaning rivojlanishi bunday qurilmalar uchun juda arzon element bazasini ishlab chiqarishga imkon berdi. 2010-yillarning boshidagi simsiz sensor tarmoqlari asosan ZigBee standartiga asoslangan.

Simsiz sensorli tarmoqlarda ishlatiladigan texnologiyalar: Bluetooth, IEEE 802.11 a/b/g, IEEE 802.15.4, IEEE 802.15.3

Minglab tugunlardan iborat yirik tarmoqlarni yaratish uchun bir qancha topologiyalarning turli kombinatsiyalaridan foydalaniladi.

Tugunlar turlari: shlyuz - dastur va sensorlar o'rtasidagi interfeys; marshrutizatorlar - tarmoq qamrovini kengaytirish uchun ishlatiladi; terminal qurilmasi - sensorlarga ulanish uchun jismoniy interfeys; sensor / aktuator - atrof-muhitdagi o'zgarishlarni aniqlaydigan va ma'lumotlarni tarmoqqa uzatuvchi qurilma.

WSNdagi sensor tugun to'rtta asosiy komponentdan iborat: quvvat manbai, sensor, ishlov berish bloki va aloqa tizimi.

Simsiz sensor tarmog'i simsiz tarmoq bo’lib, tayanch stantsiyalar va ko’plab tugunlardan iborat. Ushbu tarmoqlar jismoniy yoki atrof-muhit sharoitlarini tovush, bosim, harorat yordamida kuzatib borish uchun foydalaniladi va birgalikda tarmoq ichidagi ma’lumotlarni tarmoq orqali asosiy manzilga yetkazadi (1-rasm) .

1-rasm. Simsiz sensorli tarmoq