18 – ma’ruza. Darsning maqsadi. Mavzu: Vakuumda elektr toki. Тermoelektron emissiya xodisasi. Diod, Тriod lampalarni volt amper tavsifnomasi. Gazlarda elektr toki. Gaz razryadining volt amper tavsifnomasi

6 - chizma 

Agar katod bilan  anod orasiga tur  shakldagi uchinchi  elektrod o’rnatilsa, uch 

elektrodli  elektron  lampa  -  triod  hosil  bo’ladi  (8-chizma;  sxemada  cho’g’lantirish 

zanjiri tushirib qoldirilgan). Тur katodning atrofini o’rab turuvchi spiral ko’rinishida 

ham bo’lishi mumkin. Agar to’rga, katodga nisbatan uncha katta bo’lmagan musbat 

potensial  berilsa  (bu  holda  to’r  bilan  katod  orasidagi  U

to’r

  kuchlanishni  musbat  deb 

hisoblaymiz),  elektronlar  katoddan  tezroq  tortib  olina  boshlaydi.  Ulardan  ayrimlari 

to’rga  tushadi  (natijada  uncha  katta  bo’lmagan    i

t

  to’r  toki  hosil  bo’ladi),  lekin, 

elektronlarning  asosiy  qismi  to’r  orqali  uchib  o’tib,  anodga  yetib  boradi.  Тo’rning 

katodga  yaqinligi  tufayli  to’r  va  katod  orasidagi  kuchlanishning  ozgina  o’zgarishi 

bilan anod tok kuchiga katta ta’sir ko’rsatadi: 

---

 

 

 

7 - chizma 

 

 

8 – chizma 

 

 

U

to’r

  kuchlanishi  manfiy  bo’lganda  anod  tok  kuchi  kamayadi  va  yetarlicha 

manfiy U

to’r

 kuchlanishda tok tomoman yo’qoladi - lampa berk hisoblanadi. 

Elektron  lampalar  tavsifnomasini  yanada  yaxshilash  uchun  unga  qo’shimcha 

elektrod  - tur kiritiladi. Тo’rt  elektrodli  lampa  -  tetrod, besh  elektrodlisi  -  pentod va 

h.k.  deb  ataladi.  Shuningdek,  bitta  ballonga  elektrodlarning  ikki  sistemasi 

joylashtirilgan lampalar keng qo’llanishga ega bo’lmoqda. Shunday tuzilgan har bir 

lampa ikkita lampa funksiyasini bajaradi.