17 мавзу Қўшимча маърузалар (мустақил тайёрланишда ёрдам учун)

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ДУККАКЛИ ЎСИМЛИКЛАРНИНГ
• МОЗАИКА КАСАЛЛИКЛАРИ
• Мозаика белгилари ловия нави, зараланиш вақти ва об-ҳаво шароитларига кўра жуда ўзгарувчан. Зарарланган ўсимликлар пакана бўлиб қолади, баргларида хлороз ривожланади, улар мўрт бўлиб, буралиб қолади, ғижимланган тус олади, устида қавариқ шишлар пайдо бўлади (42 расм). Новдаларнинг учи қурийди, баъзан дуккаклар кичиклашади ва шакли бузилади, баргларнинг четлари пастга букилади (43 расм).
• Вирусларнинг баъзилари кейинги мавсумга уруғ билан, бошқалари йўнғичқа (Trifolium) ва/ёки илонгул (Gladiolus)да қишлаб, ўтади.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• 42 расм. Ловиянинг оддий мозаика касаллигининг белгилари (қўзғатувчи Phaseolus virus 1).

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• 43 расм. Ловиянинг оддий мозаика касаллигининг белгилари (қўзғатувчи Phaseolus virus 1).

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ДУККАКЛИ ЎСИМЛИКЛАРНИНГ
• МОЗАИКА КАСАЛЛИКЛАРИ
• Экин ичида вирусларнинг учта тури ҳам бир нечта шира турлари (картошка шираси, дуккакли экинларнинг қора ширалари, шафтоли шираси ва б.қ.) ва зарарланган ўсимликларнинг соғломларига тегиши (контакт) орқали тарқалади.
• Ловиянинг мозаикага чидамли навлари мавжуд.
• Оддий мозаика билан ловиядан ташқари ўриснўхат, йўнғичқа, оқ қашқарбеда, люпин, хашаки дуккакли экинлар ва баъзи бошқалар зарарланади.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• ДУККАКЛИ ЎСИМЛИКЛАРНИНГ
• МОЗАИКА КАСАЛЛИКЛАРИ
• Мош мозаикасини вирус қўзғатади. Бу жуда хавфли касаллик бўлиб, у мош дони ҳосилини 55-70% га, кўк массасини эса 30-65% га камайтиради. Зарарланган барглар томирлари атрофида қорамтир ҳошия пайдо бўлади ва барг четлари пастга букилади. Сўнгра баргларда яққол кўзга ташланувчи мозаика ривожланиб, улар кучли ғижимланган шакл олади. Ўсимликнинг бўйи пасаяди ва у ривожланишдан орқада қолади. Вирус уруғ билан ўтади. Баъзи мош навлари камроқ зарарланади. Ўзбекистонда учраши номаълум.