17-mavzu. Besh a’zoli geterosiklik halqalar Geterosiklik birikmalar haqida umumiy ma’lumot



Download 0,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/19
Sana28.04.2022
Hajmi0,99 Mb.
#586094
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Bog'liq
17-18-mavzu



676 
17-mavzu. Besh a’zoli geterosiklik halqalar 
Geterosiklik birikmalar haqida umumiy ma’lumot 
Molekulasida uglerod atomlaridan tashqari bir yoki bir necha boshqa 
element atomlari bo’lgan yopiq zanjirli birikmalar geterotsiklik birikmalar deb 
ataladi.
Geterotsiklik birikmalar
to’yingan 
va
to’yinmagan, uch, to’rt, besh 
va
olti 
a’zoli bo’lishi mumkin. Geterotsiklik birikmalar tarkibidagi
ugleroddan 
tashqari
 
kislorod, oltingugurt, azot 
va boshqa atomlar
 geteroatomlar (grekcha «geterots» 
– begona, o’zgacha, har xil, turli ma’nosida ishlatiladi) 
deyiladi. 
Geterotsiklik birikmalar hosil bo’lishida ikki va undan ortiq valentli har bir 
element atomi ishtirok etishi mumkin. Lekin ularning ichida eng barqarori, keng 
tarqalgani, yaxshi o’rganilgani va ahamiyatligi – tarkibida
azot, kislorod 
va
 
oltingugurt 
saqlagan geterotsiklik birikmalardir. 
Ayni shu atomlar bilan uglerod atomlarining halqali birikmalar hosil 
qilishining sababi, bu atomlarning birikmalaridagi valent burchaklari gibridlangan 
C – atomi valent burchaklariga juda yaqin 
(sp

– 
gibridlanish α=109
0
va
sp
2
– 
gibridlanish α=120
0
). 
Natijada hosil bo’lgan geterohalqalarda ichki kuchlanish 
alisiklik birikmalarnikidan katta farq qilmaydi va molekulalarning geometrik 
konfiguratsiyasini keskin o’zgartirmaydi. Bulardan tashqari
N, O, 
va

atomlarining atom radiuslari

Download 0,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish