|
6-jadval.
O`zbekiston Respublikasida Davlat byudjetining xarajatlar tarkibi
(YAIMga nisbatan%).
Ko`rsatkichlar
|
2000
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
Xarajatlar
|
29,5
|
27,0
|
25,8
|
24,6
|
24,6
|
Ijtimoiy soxaga
|
10,4
|
10,2
|
9,8
|
9,3
|
9,3
|
Ijtimoiy ximoyaga
|
2,3
|
2,1
|
2,0
|
2,1
|
1,8
|
Iktisodiyot uchun xarajatlar
|
3,0
|
2,3
|
2,3
|
3,0
|
3,1
|
Markazlashtirilgan investitsiyalarini moliyalashtirish xarajatlari
|
6,0
|
5,0
|
4,7
|
3,7
|
2,7
|
Davlat xokimyati boshkaruv va sud organlariga xarajatlar
|
0,6
|
0,6
|
0,5
|
0,5
|
0,5
|
Boshka xarajatlar
|
7,2
|
6,8
|
6,5
|
6,4
|
5,6
|
Manba: O`zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi
soligi to`lovlari bo`yicha tushumlar ko`paygan ( 2003 yildagi-2,3%dan 2004 yilgi 2,6%gacha).
2004 yilda Davlat byudjeti xarajatlari YAIMga nisbatan (6-jadval) 24,6 foizni tashkil etdi, ya`ni 2000 yilga nisbatan 4,9 foizga kamaydi. Bu asosan ijtimoiy soxaga, ijtimoiy soxaga va markazlashtirilgan investitsiyalarni moliyalashtirishga sarflangan investitsiyalarning YAIM dagi ulushi kamayishi xisobiga ro`y berdi. Bu davr mobaynida iktisodiyotga sarf kilingan xarajatlarning YAIMdagi ulushi ortishi ma`lum darajada elektrenergiyaga ta`riflarning oshishi natijasida sodir bo`ldi Ayni paytda jismoniy va yuridik shaxslardan olinadigan solik stavkalarining, byudjet tashkilotlarida ishlovchilar ish xaklarining oshirib borilishi yalpi talab xajmining o`sishi orkali ishlab chikarish dinamikasiga ijobiy ta`sir ko`rsatdi.
Olib borilgan izchil makroiktisodiy siyosat natijasida davlat byudjeti takchilligi pasaytirildi va 2003, 2004 yillarda YAIM ga nisbatan 0,4 foizni tashkil etdi (1992 yilda 12 %). Bu umumetirof etilgan 3 % li me`yordan ancha past ko`rsatkichdir.
7-jadval.
O`zbekiston Respublikasida Davlat byudjetining bajarilish darajasi (YAIMga nisbatan %da)
Ko`rsatichlar
|
2000
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
2005
|
Defitsit (-)
Profitsit (K)
|
-1,0
|
-1,0
|
-0,8
|
-0,4
|
-0,4
|
+0,1
|
Manba: O`zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi
Byudjet takchilligi asosan noinflyatsion usullar bilan, ya`ni davlat obligatsiyalari chikarish xamda xususiylashtirishdan tushgan mablaglar xisobiga moliyalashtirilmokda. Respublikamizda o`tkazilayotgan solik-byudjet siyosati makroiktisodiy barkarorlikni ta`minlab turish, ustivor tarmoklarni investitsiyalash, ta`lim soxasini jadal rivojlantirish, axolini ijtimoiy ximoya kilish maksadlariga karatilib kelinmokda.
XULOSA
Kurs ishimning mavzusidan xulosam shuki, ta’lim sifatini ta’minlashda geometriyadan foydalanish va xatolar ustida ishlash muhim omildir. Natijalarni baholash va shu orqali o’quvchilarning bilim darajasini nazorat qilish bu esa ta’lim sifatini oshiradi va ta’lim jarayonida yahshi samara beradi. Oliy ta’limning reyting tizimi va talabalarning o’zlashtirish sifatini aniqlashda joriy, oraliq va yakuniy nazorat turlarini ham muntazam ravishda olib boorish talablarini bilimini nazoratni test, og’zaki yoki yozma shakillarda tashkil qilish. Nazoratning bu shakillarining o’ziga yarasha ta’limda yahshi samara beradigan va nuqsonli tomonkarning borligini borligini ko’rish. O’quv jarayonida o’qituvchi o’yin texnologiyalaridan hamkorlikda o’qitish, bumegang , aqliy hujum, muammoli ta’lim, klaster va boshqa usullardan foydalangan holda darsni tashkil etsa , o’quvchining darsga bo’lgan qiziqishi yanada ortadi, o’zaro fikr almashadi, bu esa ularning fikrlash qobiliyatini o’sishiga olib keladi. Bu ta’lim sifatining natijasi yaxshilanishida muhim omil hisoblanadi. Monitoring ta’lim sifatini aniqlashda asosiy vosita hisoblanadi, standartlarning o’zlashtirish darajasini belgilash, o’qituvchi mahoratiga baho berish, boshqaruvning maqsadga to’g’ri yo’nalganligini topishga yordam beradi.
«Eng yangi zamonaviy o’quv vositalari bilan ta’minlangan oliy o’quv yurtlarida eskidan qolgan o’qitish uslublarining davom etishiga mutlaqo yo’l qo’yib bo’lmaydi».
Zero pedagogik texnologiyadan foydalanayotgan ko’pgina rivojlangan mamlakatlar o’quv jarayonini sifat jixatdan yangi bosqichga ko’tarishga erishayotganliklari hayotda o’z tasdig’ini topmoqda. Ushbu kurs ishi mazmuni va unda yoritilgan ma’lumotlar esa bu pedagogik texnologiyaning salohiyati to’g’risida fikr yuritishga asos bo’ladi. Ayniqsa, tashxislanuvchan o’quv maqsadlarini belgilash, joriy va yakuniy mezoniy baholash, reproduktiv o’qtishni algoritm bo’yicha olib borish, talabalarni mustaqil bilim olishga undash, o’quv jarayonini doimo rivojlanib boruvchi dinamik tizim sifatida loyixalash kabi tashkiliy-uslubiy ishlarni amalga oshirishda pedagogik texnologiya katta imkoniyatlarga ega.
O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi Oliy o’quv yurtlari uchun Davlat standartlari va o’quv dasturlarini ishlab chiqib, ta’lim turlari va boshqalari o’rtasida uzviylikni, ta’lim mazmuni uzluksizligini ta’minlash borasida ulkan ishlarni amalga oshirmoqda.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. O`zbekiston Respublikasining “Ta’lim to`g`risida”gi qonuni. T.: “Sharq”, 1997 y
2. O`zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”. T.: “Sharq”, 1997-y
3. I.A.Karimov. “Barkamol avlod orzusi”.T.: “Ma’naviyat”, 1999-y
4. Dubrovin B.A., Novikov S.P., Fomenko A.T. «Sovremennaya geometriya», M.«Nauka»,1986 y.
5. Mishenko A.S., Fomenko A.T. «Kurs differensialnoy geometrii i topologii». Izd. MGU, 1980 u.
6. A.Ya.Narmanov. Differensial geometriya. –Toshkent “Universitet”,
2003
7. M.A.Sobirov, A.Yo.Yusupov. Differensial geometriya kursi. –
Toshkent “O‘quvpeddavnashr”, 1959
8. A.Ya.Narmanov, V.I.Pshenichnov, N.M.Jabborov, A.S.Sharipov.
Umumiy topologiyadan mashq va masalalar to‘plami. –Toshkent. “Universitet”,
1996
9. I.V.Belko i dr. Sbornik zadach po differensialnoy
geometrii.M.:Nauka.1979,
10. A. S. Miщenko, YU. P. Solovyov, A.T. Fomenko. Sbornik zadach po
differensialnoy geometrii i topologii. – M.: Izd–vo MGU, 1981, 184 s.
11. M.Xirsh «Differensialnaya topologiya» Izd. «MIR» Moskva 1979.
12. Narmanov A.Y. “Ko’pxilliklar va ularning Eyler bo’yicha
xarakteristikasi” Toshkent, 1990 y.
13. A.YA.Narmanov «Differensial geometriya» Toshkent, 2003.
14. SH.Kobayasi, K.Nomidzu “Osnovы differensialnoy geometrii”,
Moskva, “Nauka”, 1981 u.
FOYDALANILGAN SAYTLAR
1. Elektron jurnal htt://www.arki.ru/magaz
2. To`liq matnli kutubxona htt://www.lib.ru
3. O`zMU htt://www.nuu.uz
4. O`zbekiston Respublikasi htt://www.gov.uz
5. Turli axborotlar htt://www.bilimdon.uz
6. O`zb Prezidentining istedod jamg`armasi htt://www.istedod.uz
7. Maktabda axborot texnologiyalar htt://www.edunet.uz
8.O`qituvchilar va o’quvchilara xborotportali htt://www.connect.uz
9. O`zbek adabiyoti htt://www.literature.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |
