16,17,18-мавзу. Замонавий менежер ва унинг вазифалари Режа

16,17,18-мавзу. Замонавий менежер ва унинг вазифалари
Режа:
1.Менежер меҳнатини ташкил этиш механизми
2. Меҳнат унумдорлиги тушунчаси
3. Бошқарувнинг самарадорлиги
4. Раҳбар меҳнати самарадорлиги


Калитли сўзлар: кооперация, ихтисослашув, стандарт, стандартлаш, меҳнат унумдорлиги, бошқарув самарадорли, референт, самара, самарадорлик, ялпи ички маҳсулот, ялпи мимий даромад, ялпи соф маҳсулот, ялпи соф даромад, бошқарув ресурслари, мезони, интенсивлик, мезон, бошқарув харажатлари, кўрсаткич.
1. Менежер меҳнатини ташкил этиш механизми
Менежер меҳнатини ташкил этишда бошқарув аппаратидаги ҳар бир ижрочининг иши чекланган ва нисбатан бир турда бўлишига эришиш талаб қилинади. Бу меҳнат унумдорлиги ортиши, иш сифати яхшиланиши ва ҳар бир ижрочи тажрибаси ортиб боришига имкон яратади.
Ихтисослашув мажбуриятлар доирасини шундай белгилаши лозим-ки, бунда ҳар бир ишловчи масаласи имкони борича тўлиқ ишга солинсин. Меҳнатни кооперация қилиш бошқарув ташки лот лари билан бошқарув аппарати турли бўлинм алари ходимлари ўртасида алоқа ўрнатилишини кўзда тутади. Менежмент жараёнида ҳам, шу корхонада ҳам ундан ташқаридаги алоҳида ходимлар, хизмат ва бўлинмалар фаолияти бирлаштирилади.
Менежерлар меҳнатини тақсимлаш ва кооперация қилиш йўллари таркибий бўлинмалар ҳақида қоидалар ва бошқарув аппарати ходимлари лавозим йўриқномаси билан белгиланган бўлади. «Корхоналар тўг ърисида»ги Қонун асосида корхона ва унинг бўлинмаларида ҳар бир раҳбар, мутахассис ва техникавий ижрочи учун лавозим йўриқномалари ишланади. Лавозим йўриқномалари, ҳуқуқ ва мажбуриятлари якка бошчилик тамойили асосида мансабдор шахсларнинг бўйсуниши, топширилган вазифа учун жавобгарлиги белгиланади.
Лавозим йўриқномалари ва қоидалар даврий равишда қайта қурилиб, ишлаб чиқариш, меҳнат ва бошқарув жараёнлари такомиллашиб борганлигини ҳисобга олган ҳолда тузатилиб, тўлдирилиб борилиши керак.
Бошқарув аппарати меҳнатини мақбуллаштириш. Бошқарув аппарати меҳнатини мақбуллаштиришга ягона ёндашувни таъминлаш мақсадида таъриф-малака ма ълумотномаси ҳам қўлланилиб, уларда ходимлар бажариши лозим бўлган ишлар ҳажми мураккаблиги, раҳбарлик лавозими, турли бошқарувчилик вазифаларини бажарувчилар учун талаб этиладиган даража ҳамда иш стажи кўрсатилади.
Менежмент иши технологиясида иш вақтининг катта қисми (77 % ) ҳужжатлар билан ишлашга сарфланади. Шу сабабли ҳужжатлар алмашинувини доимо такомиллаштириб бориш лозим.
Менежер меҳнатига, шунингдек, корхона ва ташкилотда ахборот оқимлари йўналиши ва ҳужжатлар айланиш технологияси мақбуллиги ҳам катта та ъсир кўрсатади. Бу ерда ҳужжатлар ўтадиган босқичлар сонини уларни бирлаштириш натижасида қисқартириш катта самара бериб, натижада асосланмаган мувофиқлаштирув бартараф этилади. Агар мувофиқлаштириш муҳим бўлса, ҳужжатлар ўтиш босқичлари ўрнини ҳужжатлар алмашинувига кетадиган вақтни қисқартириш мақсадида ўтиш технологияси, ахборот узатилишининг мақбул йўллари белгиланади. Раҳбар фақат бошқаларга топшириш мумкин бўлмаган ҳужжатларга имзо чекади. Хатлар тайёрлаш билан боғлиқ иш вақтини тежашда махсус намунали матнлар, стандарт варақлардан фойдаланиш катта аҳамиятга эга. Корхона ва ташкилотлар ўртасида ёзишмаларда келган ҳужжатни жавоби билан қайтариш кенг қўлланилади.
Ҳужжатларни бирхиллаштириш ва стандартлаш менежер меҳнатини ташкил этишнинг муҳим йўналишидир. Стандарт варақларни қўллаш хатолар камайишига ва натижада бошқарув харажатлари қисқаришига олиб келади.
Ахборот ҳажми мунтазам ортиб бораётган шароитда менежер меҳнатини механизатсиялаш ва автоматлаштириш, айниқса, муҳимдир. Мутахассислар фикрига кўра, бошқарув аппаратида ташкилий ва ҳисоблаш машинаси, алоқа воситалари ёрдамида 7 % ишни механизатсиялаш мумкин экан. Менежер меҳнатини такомиллаштиришнинг муҳим йўналиши иш жойини мақбул ташкил этиш ва энг аввало, меҳнат хусусиятларини, б ўлинм аларнинг ўзаро алоқасини ишлар муҳимлигини ҳисобга олган ҳолда жойлаштиришдир. Иш столлари, ускуна, жавон, картотекалар қулай ва қўл етадиган қилиб жойлаштирилиши керак. Иш жойлари жойлаштирилиши ва уларни техника воситалари ҳамда ёрдамчи ускуналар билан жиҳозлашда узлуксиз ишлашни таъминлаш талаблари ҳисобга олиниши керак. Тажрибадан маълумки, иш жойини технология, эргономика, психофизиология, эстетика талабларига мувофиқ жойлаштириш меҳнат унумдорлигини ошириш (5 % ва ундан кўпга) имконини беради.
Бошқарув аппарати меҳнати учун санитар-гигиена м эъёрлари, температура, намлик, ёруқлик меъёрлари, шовқин даражаси, шунингдек, меҳнат ва дам олиш тартибларини ҳисобга олган ҳолда шароит яратиш муҳим аҳамиятга эга.