16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

22
Июнь
17
BIOLOGIYA FANINING BOSHQA FANLAR BILAN ALOQADORLIGI
(FANLARARO INTEGRATSIYA)
Meniqulova Bahor Ro‘ziboyevna 
Qashqadaryo viloyati, Qamashi tumani
 70-maktab biologiya fani o‘qituvchisi 
Tel:[phone]
Email:[e-mail]
Annotatsiya. Ushbu. maqolada. biologiya. fanining. fizika,. matematika,. ona. tili,. adabiyot,.
psixologiya,.musiqa.kabi.fanlar.bilan.bog‘liqligi.-.fanlararo.integratsiyasiga.oid.fikrlar.keltirildi.
Kalit so‘zlar: Hayvonot,.O‘simlik,.Fizika,.matematikani,.kimyo,.adabiyot.
Ma’lumki. har. bir. fan. boshqa. fanlar. bilan. uzviy. bog‘liq.. Dars. jarayonida,. mavzuni.
tushuntirishda ham boshqa fanlar bilan bog‘lab tushuntirish darsning samaradorligiga sezilarli 
ta’sir.etadi..Biologiya.fani.ham.ko‘plab.fanlar.bilan.bevosita.aloqador.bo‘lib,.o‘qituvchi.mavzuni.
tushuntirish.jarayonida.bu.aloqadorlikdan.unumli.foydalansa,.o‘quvchining.mavzuni.tushunish.
darajasi.osonlashadi.va.fanlararo.integratsiyaga.erishiladi..Quyida.biologiyani.bir.necha.fanlar.
bilan.aloqadorligini.keltirib.o‘tamiz.
1..Adabiyot. fani. bilan:.Adabiyot. estetik. fan. bo‘lib,. unda. hissiyot. birlamchidir.. Biologiyada.
masalan. “Lolaguldoshlar. oilasi”. mavzusini. o‘tganda. M.Yusufning. “Lolaqizg‘aldoq”. she’ridan.
parcha.aytib,.so‘ngra.mavzu.tushuntirilsa.barchaning.kayfiyatiga.ijobiy.ta’sir.etadi.va.o‘quvchilar.
diqqati.oshadi..Yoki.badiiy.asarlarda.tabiat.tasviri,.hayvonot.dunyosi.haqidagi.maqol.va.hikoyalar.
o‘rinli.qo‘llansa.maqsadga.muvofiqdir.
2.. Fizika. fani. bilan:. Biologiya. fizika. fani. bilan. ham. uzviy. aloqada. o‘rganiladi.. Masalan:.
Hayvonlar.oyoq.tuyoqlarining.(ot,.sigir,.bug‘u).tuzilishi,.ularning.qumda,.botqoqlikda.va.qorda.
harakatlanish.xususiyatlarini.fizikaning.bosim.va.uning.birliklari..Tabiatda.va.texnikada.bosim.
mavzusi.bilan.bog‘lash.mumkin.
3..Tarix.fani.bilan..Bilamiz-ki.tarix.o‘tmish.haqidagi.fan..O‘simliklarni.o‘rganish.jarayonida.
ularning.kelib.chiqish.tarixini.aytish,.qadimda.qanday.nom.bilan.atalishini.aytish.bevosita.tarix.
bilan.aloqadorligini.ko‘rsatadi.
4..Matematika.fani.bilan:O‘simlik.yoki.hayvonot.dunyosining.qancha.turi.tarqalgani,.qancha.
vaqt.hayot.kechirishini,.shuningdek.uzunligi.va.hajmi,.bularning.barchasini.matematika.fani.bilan.
bog‘lash.o‘rinlidir.
5..Geografiya.fani.bilan..O‘simlik.va.hayvonot.dunyosining.qaysi.turi.qaysi.mintaqalarda.keng.
tarqalgani,.qayerlarda.o‘sishini.bevosita.xarita.bilan.ishlab.ko‘rsatish.mavzuni.geografiya.bilan.
aloqadorlikda.o‘rganish.lozimligini.ko‘rsatadi.
6.. Psixologiya. fani. bilan.. Har. bir. fan. psixologiya. bilan. bog‘liqlikda. o‘rganiladi.. Jumladan.
Biologiya.ham..Daraxt.va.gullarning.yashilligi.va.qiyg‘os.gullashi.inson.ruhiyatiga.albatta.ta’sir.
etadi..Shuningdek.mehr.va.e’tibor.bilan.parvarishlangan.gul.ham.yaxshi.o‘sadi.
7..Ona.tili.fani.bilan..Bu.o‘rinda.Biologik.atamalarni.to‘g‘ri.talaffuz.etish.va.yozish..O‘qituvchi.
dars.davomida.Biologik.diktant.o‘tkazishi.ham.o‘rinlidir.
8.. Musiqa. fani. bilan.. Bu. o‘rinda. Hayvonlar. qo‘lga. o‘rgatilishi. va. sirkda. tomosha. qo‘yishi,.
musiqani.his.qilishini.misol.qilib.keltirishimiz.mumkin.
Shunday. qilib,. biologiya. darslarini. boshqa. fanlar. bilan. aloqadorlikda. o‘rganish. voqelikni.
faol. his. qilishga. ko‘maklashadi.. O‘quvchilar. jonli. va. jonsiz. tabiatda. biologiyaning. fanlararo.
integratsiyasi. mavjudligini. bilib. oladilar.. Bu. bilan. ularning. fanga. qiziqishlari. yanada. ortadi..
Bunday. bog‘liqliklarni. faqat. yuqoridagi. fanlar. misolida. emas,. balki. boshqa. bir. qancha. fanlar.
misolida. ham. ko‘rishimiz. mumkin.. Bu. esa. biologiyaning. boshqa. fanlar. bilan. aloqasi. naqadar.
chuqur.ekanligidan.darak.beradi.