22
Июнь
17
usullar o‘qitish samaradorligini bir necha karra oshiradi hamda ularda shu fanga nisbatan qiziqish
tuyg‘usini. kuchaytiradi.. Bu. she’riy. usulni. faqat. biologiya. fani. farsliklarida. emas,balki. barcha.
umumta’lim.fanlarida.qo‘llash.mumkin.Agar.bu.mo‘jazgina.innovatsion.loyiha.amaliyotga.joriy.
etilsa,o‘z.samaradorligini.bermay.qolmaydi..Maqolamiz.xotimasida.aytmoqchimizki,yuqoridagi.
g‘oyalar muhtaram yurtboshimizning “...yuksalish uchun ta’limga innovatsiya,yangicha
yondashuvlar kiritish kerak”.degan.da’vatlari.uchun.berilgan.javob.va.taklifdir.........................................
Foydalanilgan.adabiyotlar.ro‘yxati:.
1..O.Mavlonov.Botanika.6-sinflar.uchun.darslik
2..O‘..Pratov..Zoologiya..7-sinflar.uchun.darslik..
14
22
Июнь
17
МАКТАБГАЧА ЁШДАГИ БОЛАЛАРНИ ЭКЛОЛОГИК ТАРБИЯЛАШНИНГ
ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИНИ ТАКОМИЛАШТИРИШ
Равшанова Наргиза Норбоевна
Мактабгача таълим муассасалари раҳбар ва мутахассисларини
қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти
мустақил изланувчиси (PhD)
Анотация. Маколада.мактабгача.таълим.муассасаларида.болаларга.экологик.тарбияси.
ва.вазифаларини.амалга.оширишга.оид.масалалар.ёритилган,.унинг.мазмуни.очиб.берил-
ган.
Калит сўзлар..мактабгача.таълим,.экологик.таълим,.атроф.муҳитга.муносабат,.экологик.
маданият,.узвийлик.тамойили.табиатни.асраш.
Табиат.ва.инсон.тушунчалари.халқ.онгида.бир-бирига.туташиб.кетган..Инсон.дунёнинг.
яхлитлигини. ҳис. қилди. ва. ўзини. унинг. бир. қисми. деб. ҳисоблади.. Бизнинг. давримизда.
инсон. ва. табиат. ўртасидаги. муносабатлар. ўзгарди.. Бугун. глобал. тус. олган. экологик. му-
аммолар.ҳар.бир.инсон.манфаатларига.таъсир.қилади,.чунки.ер.бизнинг.умумий.уйимиз..
Уларнинг.қарори,.аввало,.одамларнинг.онг.даражасига.боғлиқ,.чунки.у.ер.юзидаги.барча.
ҳаёт.учун.масъул.бўлган.шахсдир..вазифани.бажариш.учун.болага.табиат.ҳақида,.ундаги.
муносабатлар. ҳақида. маълум. билим. бериш,. уларнинг. гўзаллигини. кўра. билиш. ва. барча.
жонзотларга.меҳр.ва.муҳаббат.билан.муносабатда.бўлишга.ўргатиш.лозим..
Экологик.тарбияни.қандай.ва.қайси.ёшда.бошлашим.керак?
Мактабгача.ёшдаги.болаларимизда.экологик.маданиятини.ривожлантириш.учун.мухим.
босқич. хисобланади.. Бу. даврда. болаларда. шахсий. қарашлар. пайдо. бўла. бошлайди. яъни.
табиат.ва.атроф-оламни.таний.бошлайдилар..Бу.эса.болаларда.экологик.билимлар,.табиат.
билан.ўзаро.муносабат.меъёрлари.ва.қоидаларида.фаол.бўлиш.имконини.беради..Шу.би-
лан.бирга.мактабгача.ёшдаги.болаларда.билим.тўплаш.ўз-ўзидан.пайдо.бўлмайди..Уларни.
дунёга.ҳиссий,.ахлоқий.ва.самарали.муносабатни.ривожлантириш.зарур.шартларимиздан.
бири.хисобланади..
Болалар. боғчаси-узлуксиз. экологик. таълим. тизимидаги. биринчи. бўғин,. шунинг. учун.
ҳам.мактабгача.ёшдаги.болаларда.ақлий.экологик.бошқарув.маданияти.асосларини.шак-
ллантириш.тарбиячилар.зимасига.юклатилгани.бежиз.эмас.
Ёш.болаларда.табиий.муҳитга.ғамхўрлик.муносабатларини.тарбиялаш.оилада,.боғчада.
шаклланиб.мактабда.давом.этади.
Экологик.таълим.доирасида.мактабгача.таълим.муассасаси.учун.иккита.муҳим.вазифа.
мавжуд:.
1). болаларнинг. она. табиатга. бўлган. муҳаббатини,. унинг. гўзаллигини. сезиш. ва. чуқур.
ҳис.қилиш.қобилиятини,.ўсимлик.ва.ҳайвонларга.ғамхўрлик.қилиш.қобилиятини.тарби-
ялаш;
2). мактабгача. ёшдаги. болалар. томонидан. табиат. ҳақидаги. элементар. билимларнинг.
мулоқоти. ва. шу. асосда. жонли. ва. жонсиз. табиат. ҳодисалари. ҳақида. қатор. ўзига. хос. ва.
умумлашган.ғояларни.шакллантириш..
Экологик. тарбия. вазифаларини. амалга. оширишда. боғчадаги. табиий. муҳит. катта.
аҳамиятга.эга..Бу.барча.гуруҳларда.табиат.бурчаклари,.табиат.хонаси,қишки.боғ,.табиат.
билан. доимий. бевосита. мулоқот. қилиш. имконини. берувчи. тўғри. мўлжалланган. ва. экин.
майдони;.табиат.ҳодисалари.ва.объектларини.мунтазам.кузатишни.ташкил.этиш.ва.бола-
ларни.мунтазам.ишлашга.киритиш.
Мактабгача.ёшдаги.болаларнинг.экологик.тарбияси,.менинг.назаримда,.ўз.ичига:
•табиатга.инсонпарварлик.муносабатини.тарбиялаш.(ахлоқий.тарбия)
•экологик.билим.ва.ғоялар.тизимини.шакллантириш.(ақлий.ривожланиш)
•эстетик.ҳис-туйғуларни.ривожлантириш.(табиат.гўзаллигини.кўра.билиш.ва.ҳис.қила.
15
Do'stlaringiz bilan baham: |