3
Июнь
17
FARGONA VODIYSI AHOLISINING ZIYOROTGOHLAR BILAN BOG‘LIQ
QARASHLARI
Ma’rufxonov Muhammadjon Mirzaxakimovich
Namangan viloyati Yangiqo‘rg‘on tumani
33-umumiy o‘rta ta’lim maktabining Tarix fani o‘qituvchisi
Telefon: +998 94 171 44 87
E-mail:Muhammadjonmarufxonov.@gmail.com
Annotatsiya:
Quyida. berilgan. ilmiy. maqolada. Fargona. vodiysi. aholisining. ziyorotgohlar.
bilan. bog‘liq. qarashlari. haqida. qisqacha. ma’lumot. berishga. harakat. qilingan. ya’ni. Farg‘ona.
viloyatidagi. muqad.das. joylari,. Farzandsizlikni. bilan. bog‘liq. mozorlari,. Xos. mozorlari,. Kasb-
hunar.egalarining.homiy.mozorlari.haqida.to‘xtalib.o‘tilgan.
Kalit so‘zlar:
“Tarix”,.sig‘i.nish,.“O‘rik.mozor”,.“Archa.mozor”,.“Yakkatut.mozor”,.“Yapaloq.
tut.mo.zor”,.“Sertut.buva”,.“Chilla.tut”,.“Tutti.Kalon”,.“Tut.ota”,.“Terak.mozor”,.“Jiy.dalik.mozor”,.
“Chinor.ota.mozori”,.“Bolalik.qayragoch.mo..zori”,.“Tol.mozor”,.“Yulgin.mozor”,.“Saddamozor”,.
“To‘rongi.mozor”.
Farg‘ona.viloyatidagi.har.bir.ziyoratgohlar.o‘zida.qadimgi.rivoyat.va.afsona.larni.mujassam.
etgan. bo‘lib,. ular. ziyoratchilarning. diniy. hissiyot.la.ri.ni. uygotishda. va. shakllantirishda. muhim.
ro‘l.o‘ynaydi..Shuning.uchun.ziyorat.chi.larning.ruhiyati.va.shaxsiy.kechinmalarini.ziyoratgohlar.
bilan. bog‘liq. qarashlarda. yaqqol. namoyon. bo‘ladi.. Axborotchilarning. bergan. ma’lu.mot.lariga.
ko‘ra,. har. bir. hududda. joylashgan. mozorlarda.dafn. etilgan.av.liyolar. o‘zaro. ota-o‘gil,. er-xotin,.
opa-uka. singari. qarindoshlik. singari. rish.talar. bilan. bog‘liq. bo‘lib,. ko‘p. hollarda. ular:. azizlar.
jumlasiga.kiruvchi.mozorlar.sifatida.e’zozlab.kelingan.
Farg‘ona.viloyati.aholisi.orasida.daraxtlarni.jonli.va.ularda.insonlar.ruhi.yashashiga.topinish.
bilan.bog‘liq.qadimgi.animistik.qarash.lar.hozirga.qadar.saqlanib.qolgan..Ziyoratgohlardagi.daraxt.
va. o‘simliklar. muqaddaslashtirilganligi. bois. ularni. kesish,. yulish. kishilarga. ziyon. olib. keladi.
deb.qaralgan..Bunday.daraxtlar.jumlasiga,.chinor,.archa,.tut,.jiyda,.pista,.yong‘oq,.o‘rik,.olcha,.
tol,. terak,. qayragoch,. yulgun,. do‘lana,. ajinagul. sin.gari. daraxt. va. butalarlarni. kiritish. mumkin..
Farg‘ona. viloyatidagi. muqad.das. joylar. “O‘rik. mozor”,. “Archa. mozor”,. “Yakkatut. mozor”,.
“Yapaloq.tut.mo.zor”,.“Sertut.buva”,.“Chilla.tut”,.“Tutti.Kalon”,.“Tut.ota”,.“Terak.mozor”,.“Jiy-
dalik.mozor”,.“Chinor.ota.mozori”,.“Bolalik.qayragoch.mo..zori”,.“Tol.mozor”,.“Yulgin.mozor”,.
“Saddamozor”,.“To‘rongi.mozor”.va.bosh..qalar..Masalan,.Qo‘shtepa.tuma.ni.Ittifoq.qishlogidagi.
Xo‘jabaror.qabristonida.g‘oz.qayragoch”.deb.ataluvchi.qayrag‘och.bo‘lib,.bu.erga.asosan.farzand.
ko‘rmagan. ayollar. keladilar.. Ushbu. qayrag‘och. ko‘rinishidan. homi.la.dor. onani. eslatadi.. SHu.
bois. ayollar. ustiga. oq. surpni. tashlab,. farzand. ko‘rish. uchun. qayrag‘ochni. quchoqlab,. farzand.
so‘raydilar. va. qayrag‘och. shox.la.riga. niyatimiz. oq. bo‘lsin». deb. latta. parchasini. yirtib,. bog‘lab.
ketadilar
1
.
Farzandsizlikni.bilan.bog‘liq.mozorlar..Aholi.orasida.tasavvur.larga.ko‘ra,.barcha.muqaddas.
mozorlarning. ixlos. bilan. ziyorat. qilish. tufay.li. be.far.zand. oilalar. farzand. topishi. mumkin. deb.
qaralgan..Ziyoratning.bosh.mezonlaridan.biri.bu.ixlos.deb.qaralgan..Kimki.ixlos.bilan.mozorga.
kelsa,. niyati. ijobat. bo‘ladi. deb. o‘ylaganlar.. Shu. sababdan. mozor. shayxlari. ziyoratchilarga. har.
doim. «Avvalo. Xudo,. keyin. sizning. ixlosingiz.. Ixlosda. gap. ko‘p.. Ixlosni. qattiq. qiling»,. degan.
so‘zlarni.ta’kidlaydilar.
Xos.mozorlar..Ushbu.turkumga.kiruvchi.ziyoratgohlarni.ham.ikki.gu.ruh.ga.ajratish.maqsadga.
muvofiqdir:.
1.. Kushoyish,. ya’ni. chigal. ishlarning. tugunini. yechuvchi. mozorlar;. Bibi. Mushkulkushod,.
Zanjirkushod,.Bandikushod.ziyoratgohlari..Masalan,.Ban.di.kushod.atamasi.“Bandlarni.yechuvchi.
zot”,.degan.ma’noni.anglatadi.
1
. Dala.yozuvlari..Farg‘ona.viloyati.Qo‘shtepa.tumani..2014.yil.
225
Do'stlaringiz bilan baham: |