16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14



Download 4,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet135/478
Sana21.06.2022
Hajmi4,5 Mb.
#687043
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   478
Bog'liq
10.Pedagogika yonalishi 3

10
Июнь
17
.–.adabiy.qahramonning.tashqi.kо‘rinishi,
– qilmishlari,
.–.qahramonning.kо‘chirma.gapi,
.–.personaj.haqida.boshqa.qahramonlarning.fikri.
.Badiiy.asar.tahlili.matnni.о‘rganish.ishida.asosiy.bosqich.hisoblanadi..Negaki.aynan.maqsadga.
yunaltirilgan.tahlil.о‘quvchilarning.adabiy.jihatdan.о‘sishiga.imkon.yaratadi..Badiiy.asar.tahlili.
turli.xildagi.ijodiy.ishlar.orqali.amalga.oshiriladi..О‘qilgan.asarni.obrazli.va.yorqin.jonlantirish,.
asarda.tasvirlangan.voqelikni.yaxshirok.his.etishga.erishish.kabilar.shular.jumlasidandir..
She’rni о‘rganishda badiiy til vositalari
ustida ishlash
Badiiy.adabiyotning.eng.qadimiy.turlaridan.biri.–.she’riyat.musiqa.va.qо‘shiq.bilan.bog‘liq..
she’riyat.–.inson.tuyg‘ulari,.uning.ruhiy.holati.va.kechinmalarini.aks.ettiradi..she’riy.asarlarda.
hayot va uning qonuniyatlari epik matn va dramadagi singari voqealar orqali emas, balki voqealar 
shoirning.idroki.orqali.aks.ettiriladi..Kо‘pincha.tasvirlanayotgan.voqea.yoki.manzara.muallifning.
lirik.kechinmalari.manbai.sifatida.maydonga.chiqadi..
Badiiy. asarlarni. о‘rganish. metodikasi. adabiy. tur. xususiyatidan. kelib. chiqiladi.. Masalan,.
о‘quvchilarning.о‘qish.darslarida.she’r.о‘qishlari.nihoyatda.ahamiyatli.hisoblanadi..Boshlang‘ich.
sinflarda.she’riy.asarlarni.ifodali.о‘qish.faqat.kitobxonlik.malakasi.va.madaniyatini.rivojlantirish.
uchungina. zarur. emas.. she’riyat. о‘quvchi. yoki. tinglovchining. shaxsiyatiga. kuchli. tarbiyaviy.
ta’sir.kо‘rsatishiga.kо‘ra.ham.ahamiyatga.molikdir.
she’riy. asar. –. bu. shoirning. izhori,. u. о‘quvchiga. nima. haqda. gapirsa,. barchasi. uning. his-
tuyg‘ulariga.qorilgan.bо‘ladi..О‘quvchi.ham.shoir.kabi.she’r.g‘oyasini.idrok.qilish.jarayonida.
ishtirok. etadi..asar. g‘oyasi. qanchalik. boy. va. teran. bо‘lsa,. о‘quvchiga. shunchalik. kuchli. ta’sir.
etadi.
she’riy.asar.matni.subyektiv.idrok.etiladi..shuning.uchun.ham.о‘qituvchi.dars.paytida.alohida.
«etik-estetik.muhit».yaratishi.zarur.bо‘ladi.
she’riy. asar. matnini. о‘rganishda. о‘qituvchi. ham. о‘quvchi. kabi. kitobxon. hisoblanadi,. lekin.
u.kо‘p.narsani.biladigan.tajribali.kitobxondir..Darsga.kirishdan.avval.о‘qituvchi,.albatta,.asarni.
о‘qib.tahlil.qilgan.bо‘ladi,.о‘quvchilarni.qanday.xulosaga.olib.kelishini.biladi..ammo.о‘quvchilar.
bilan.tahlil.chog‘ida.asarning.yangi.qirralari.ochilib.qolishi.mumkin..Negaki.asarni.jamoa.bо‘lib.
idrok.etish.boyroq.va.kengroq.xulosalarga.olib.keladi.va.о‘quv.jarayonida.badiiy.matnning.kо‘p.
qirraliligi. va. teranligi. kо‘proq. ochilib. boraveradi.. shu. о‘rinda. she’riy. asarning. yagona. tо‘g‘ri.
tahlil.yо‘li.haqida.gapirish.о‘rinli.emas,.ammo.о‘quvchilarning.matnni.idrok.etishi.chog‘idagi.
erkin. talqini. va. idrokini. hurmat. qilgan. holda,. ular. tomonidan. asarni. notо‘g‘ri. tushunilishidan.
asrash,.ularni.tо‘g‘ri.yо‘lga.solib.turish.lozim.bо‘ladi..
she’riy.asarlarni.alohida.adabiy.tur.sifatida.о‘rganishning.bosh.vazifasi.quyidagilar:
–.matnning.hissiy.idrok.etilishini,.qahramon.his-tuyg‘ulariga.uyg‘unlashuvini.uyushtirish;
–.muallif.chizib.bergan.tasvirni.qayta.yarata.olish.kо‘nikmasini.shakllantirish;
–.she’riy.asardagi.badiiy–tasviriy,.ifodaviy.vositalar,.ularni.matndan.topish.va.nutqda.qо‘llash.
kо‘nikmasini.shakllantirish;.
–. matnni. shaxsiy. idrok. etish,. о‘z. kechinmalari. va. о‘ylarini. bildirishga. yо‘naltirilgan. usul.
sifatidagi.ifodali.о‘qishga.о‘rgatish.
she’riy. asar. tahlilida. asar. obrazlari. tizimi. va. uning. tarkibiy. chizmasi. ustida. ishlash. gо‘yo.
tahlil.qilib.bо‘lmaydigan.his-tuyg‘ular,.kayfiyatlar,.munosabatlarga.tizimli.yondashuv.va.talqin.
erkinligini.uyg‘unlashtirish.imkonini.beradi.
she’riy. asar. ustida. olib. boriladigan. bunday. ish. turlari. nafaqat. kitobxonlik. kо‘nikmalarini.
shakllantiradi,. balki. ma’naviyat. tarbiyasiga. ham. xizmat. qiladi.. Bolalar. bilan. she’riy. matnlarni.
о‘qish.va.tahlil.qilishning.tarbiyaviy.ahamiyati.mana.shunda..
ifodali.о‘qish.bilan.bog‘liq.metodik.usulning.muhimligini.ham.ta’kidlash.lozim..Har.bir.she’r.
ustida. olib. boriladigan. ish. ifodali. о‘qish. bilan. boshlanishi. va. yakunlanishi. lozim.. О‘qituvchi.
о‘zining. ifodali. о‘qishi. bilan. matn. tahliliga. kirishadi.. she’riy. asar. matni. ustidagi. barcha. ish
-
lar. о‘quvchilarni. she’riy. qahramon. his-tuyg‘ulariga. kirib. borish,. u. bilan. «birga. yashash»ga.
yо‘naltiradi..agar.о‘quvchi.matnni.tо‘g‘ri.о‘qiy.olsa,.she’rda.ifodalangan.shoir.ruhiyatiga.kirish.
osonlashadi..Bu.esa.shaxs.ma’naviyatining.shakllanishiga.yordam.beradi.
she’r.matnining.о‘quvchilar.tomonidan.tо‘liq.idrok.etilishida.savol.va.topshiriqlar.ustida.ish
-
lashni.samarali.tashkil.etishda.ham.muhim.ahamiyatga.ega..Bunda.ilg‘or.texnologiyalar.asosida.
savol.va.topshiriqlar.ustida.ishlashni.uyushtirish.yuqori.natijalarni.beradi..


131

Download 4,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   478




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish