|
10
ТаЪлиМ МУассасаларида ЎҚУв ЖараЁнини саМарали ТаШкил
ЭТиШда ЎҚиТУвЧиларнинг Педагогик ҚоБилияТларини
оШириШ
Зохидов Равшанбек Султонович
Марғилон шахар 31-умумтаълим мактаби
математика фани ўқитувчиси
Телефон: +99891-283-54-48
Бутаев Элдорбек Хомиджонович
ИИВ Фарғона академик лицейи
информатика ўқитувчиси
Телефон: +99891-650-91-12
Аннотация:
Таълим. муассасаларида. ўқув. жараёнини. самарали. ташкил. этишда.
ўқитувчиларнинг.педагогик.қобилиятларини.ошириб.бориш.лозим..педагогик.фаолият.
асосий.вазифалари.ва.махсус.педагогик.қобилиятларни.таклиф.этилаётган.маълумотлар.
тартибида.ривожлантириш.
Калит сўзлар:
.“Ўқитувчи”..педагоглик.касби..педагогик.фаолият.асосий.вазифалари..
Ўқитувчига.қўйиладиган.асосий.талаблар.
Инсон. аввало. ҳаракат. қилади. ва. ҳаракатининг. енгил. бўлишини. кейинчалик. шу.
ҳаракатнинг. бекорга. кетмаслигини. истайди.. Агарда. инсонда. мана. шундай. гўзал.
хусусиятлар. ёки. фазилатлар. бирлашса,. шундан. сўнг. у. ўзида. гўзаллик,. фазилат. ва.
иродани.бошқа.кишиларда.ҳосил.қилиш..йўлини.ўрганиши.керак..Лекин,.бунинг.учун.
ундан. зўр. куч. ва. қудрат. талаб. қилинади.. Бундай. фаолиятда. бўлиш. жамиятнинг. энг.
ишончли.кишиси,.авлодларни.авлод.билан.боғловчи.етакчи.куч.“Ўқитувчи”га.хос.ва.
мосдир.
Тўғри.маънода.ўқитувчи.сўзи.махсус.тайёргарликдан.ўтган.ва.ўқув.муасасаларида.
таълим-тарбияга. доир. муайян. . иш. олиб. бераётган. кишидир.. Ўқитувчи. сўзини. кенг.
маъносида.билим,.малака.ва.кўникмаларни.таркиб.топтираётган,.ҳаётда.мураббийлик.
қиладиган. ва. йўллайдиган,. яъни. педагогик. фаолият. билан. шуғулланадиган. ҳамма.
кишиларни.ўқитувчи.деб.атайдилар.
педагоглик. касби. бошқа. касблардан. . кўпгина. белгилари. билан. фарқ. қилади..
педагогнинг.меҳнат.предмети.одам,.меҳнатнинг.мақсади.инсонни.қайта.ўзгартириш,.
педагогнинг. меҳнат. қуроли-унинг. нутқи,. педагогнинг. маънавий. –. сиёсий,. касбий.
қиёфасига.қўйиладиган.юксак.талаблар-уни.доимо.такомиллаштиришга,.тўхтовсиз.ўз.
устида.ишлашга.мажбур.этади.
Моҳир.педагог.доимо.ўз.ўқувчилари.ва.уларнинг.ота-оналари.ҳурматини.қозонган.
бўлади.
педагогик.фаолият.учта.асосий.вазифани.бажаради:
1.. Таълим. (ўқитувчилар),. ишлаб. чиқариш. (ишлаб. чиқариш. таълими. мухандисни,.
мастерлари),. ижтимоий. ҳаёт. (касб-ҳунар. коллежларидан. ташқари. муассасалар. ва.
ҳокозоларни. педагоглари). нинг. аниқ. бўлимида. тарбия. соҳасидаги. давлат. вазифала
-
рини.амалга.ошириш,.педагогик.вазифаларни.махсус.қўйиш.ва.ҳал.этиш.йўли.билан;
2..Таълимни.ташкил.этиш.ва.ўқувчиларнинг.муайян.билим,.малака.ва.кўникмалар.
доирасини.эгаллаб.олиш.мақсадида.унга.раҳбарлик.қилиш.билан;
186
10
3..Шахснинг.сифатларини,.тарбияланувчиларнинг.характер.хусусиятлари.ва.ирода
-
сини.таркиб.топтиришга,.уларда.ўз-ўзини.тарбиялаш.ва.ўз-ўзини.такоммиллаштириш
-
га.интилиш.туйғуси.ва.ҳокозоларни...ривожлантиришга.қаратилган.тарбияни.амалга.
ошириш.билан.характерланади.
Ўқитувчи.фаолиятининг.тузилишини.акс.эттирувчи.махсус.педагогик.қобилиятларни.
қуйидагича.ифодалаш.мумкин:
1..Бошқа.кишиларнинг.психологиясини.тушуниш,.уларга.керакли.йўналишда.таъсир.
кўрсатиш. усулларини. топиш,. ўз. фаолияти. ва. унинг. натижаларини. обектив. баҳолаш.
қобилиятлари.(гностик.қобилиятлар);
2..Ўқув.тарбия.материалини.таълим-тарбия.вазифалари..муносабати.билан.танлаш,.
таълим-тарбия..жараёнини,.ўз.фаолиятлари.ва.ўқувчилар.фаолиятини.режалаштириш.
қобилиятлари.(конструктив.қобилиятлар);
3.. Ўз. меҳнатини. ва. бошқа. кишилар. фаолиятини. ташкил. этиш. қобилияти. (ташки
-
лотчилик.қобилиятлар);
4..Ўқувчилар,.ота.оналар.ва.жамоатни.тарбиялашда.иштирок.этувчи.бошқа.киши
-
лар.билан.алоқа.ўрнатиш.қобилияти.(коммуникатив.қобилиятлар).
Айтиб. ўтилган. қобилиятлар. оила,. мактаб. ишлаб. чиқариш. таълимидаги. ҳаётнинг.
турли. вазифалар. таъсири. остида,. ижтимоий. ишлар. асрида. ва. асосий. жараёнларида.
ривожланиб.боради..Шу.қобилиятлар.заминида.тегишли.билим.малака.ва.кўникмалар.
мувоффақиятлироқ.шаклланади..
педагогик. ишни. педагогнинг. ўз. шогирдларига. бўлган. зўр. муҳаббатисиз. тасаввур.
қилиб.бўлмайди.
Ўқитувчи. эмоционал,. жўшқинлик,. самимий. ва. илмий. асосларда. дарс. беролмаса,.
ўқувчиларга. таъсир. кўрсата. олмайди.. Унинг. барча. сифатлари. ичида. билим,. малака.
ва. кўникмалари. бой. бўлса. ҳам. унинг. натижалари. жамоадаги,. яшаш. жойдаги. обрў-
эътиборига. ҳам. боғлиқ.. Обрўнинг. кучи. ўқитувчининг. тарбияланувчиларга. таъсири.
билан. боғлиқ.. Ўқувчилар. ўқитувчининг. моҳирлигини,. билимдонлигини,. одоб-хулқи,.
оқилона.юриш-туриши.ўқувчиларга.демократик.муносабати,.умуман.ҳаёт.турмушдаги.
бенуқсон.сифатлари.билан.обрў-эътиборига.сазовор.бўлади.
Малумки,.одам.табиатнинг.ўлик.материали.эмас,.у.фаол,.ҳаракатчан,.айни.вақтда.
ҳар. бир. одамда. ўз. шахсий. хусусиятлар,. атроф-муҳитга,. борлиққа. «ўз. табиати. билан.
қарайдиган. гўзалликлар. тожи».. Демак,. педагогик. меҳнатнинг. объекти. бўлган. инсон.
(айни. вақтда. ўзига. нисбатан. субъект). билан. мулоқотда. бўлади.. Шунинг. учун. ҳам. у.
доимо.изланишда.бўлмоғи.лозим..Шунинг.билан.бир.қаторда.педагог.тарбия.ташки
-
лотчиси,.қайта.тарбияловчи,.субект.–.тарбиячи,.ота-она,.жамоатчидир.
Фойдаланилган.адабиётлар
1.. Голиш.Л.В.,.Файзуллаев.Д.М..“педагогик.технологияларни.лойиҳалаштириш.ва.
режалаштириш”..Таълимда.инновацион.технология.серияси..Тошкент..2010.йил
2.. Ишмуҳамедова. Р.,. Абдуқодиров. А.. “Таълимда. инновацион. технологиялар”..
Ўзбекистон.Республикаси.президентининг.“Истеъдод”.жамғармаси..2008.йил
187
Do'stlaringiz bilan baham: |
