16-мавзу: Тижорат банклари ва уларнинг функсиялари. Режа

16-мавзу: Тижорат банклари ва уларнинг функсиялари.
Режа:

1. 
   Тижорат банкларнининг моҳияти: Банк фаолиятининг ташкил қилинишнинг иқтисодий ва ҳуқуқий асослари.
   
2. 
   Тижорат банкларининг ташкилий тузилиши ва турлари.
   
3. 
   Тижорат банклари фаолиятининг тамойил ва функсиялари.
   
4. 
   Тижорат банклари фаолиятининг тартибга солиш тизими ва тартиби.
   
5. 
   Тижорат банклари активларининг шаклланиши.
   

Таянч тушунчалар:Тижорат банклари ташкил этишнинг иқтиодий ва ҳуқуқий асослари. Тижорат банкларининг турлари. Аксионер банклар. Очиқ ва ёпиқ турдаги аксионер банклар. Банклар фаолиятининг бошқарув органлари. Тижорат банкларига раҳбарлик. Тижорат банклари фаолиятини назорат қилиш бўйича иқтисодий меъёрлари. Банк капиталини монандлиги, банк баланси ликвидлиги ва бошқа меъёрлар. Тижорат банклари тамойиллари. Банкларнинг функсиялари. Тижорат банклари активларининг шаклланиши. Стандарт, субтандарт, қониқарсиз, шубхали ва умидсиз кредитлар. Тижорат банклари фаолиятини тўхтатилиши.
Мавзуни ўтишда қўлланиладиган педагогик технологиялар:
Фан бўйича таълим технологиялари услубий қўлланмага асосан маъруза давомида “Ақлий ҳужм”, “Блитс-сўров”, “Мунозара”, “Кейс-стади” ва бошқа усуллардан фойдаланилади.
16.1. Тижорат банкларининг моҳияти. Банк фаолиятини ташкил қилишнинг иқтисодий ва ҳуқуқий асослари.
Ўзбекистон Республикасининг “Банклар ва банк фаолияти тўғрисида”ги қонуннинг биринчи моддасида таъкидланганидек “Банк-бу тижорат ташкилоти бўлиб, жисмоний ва ҳуқуқий шахсларнинг бўш турган пул маблағларини жалб қилиш ва уларни тўловлилик, муддатлилик, қайтариб бериш шарти асосида жойлаштириш оператсияларини ва бошқа банк оператсияларини бажаради”.
Тижорат банклари банк тизимининг муҳим бўғини бўлиб, кредит ресурсларининг асосий қисми шу банкларда йиғилади ва бу банклар ҳуқуқий ва жисмоний шахсларга хизматларни кўрсатади.
Ўзбекистон Республикасида тижорат банклари банк тизимининг Марказий банкдан кейинги поғонаси ҳисобланади. Республикамизда 2017-йилни январ ҳолатига 28 турдаги, шундан 3 та давлат-тижорат, 12 та аксионер-тижорат, 9 та хусусий ва 5 та чет эл сармоясини хиссаси билан тижорат банклари мавжуд. Уларни 855 та филиали ва бошқа бўлинмалари билан биргаликда 4299 (шундан қишлоқ хўжалигида 2221 та) булинмалари мавжуд.
1-жадвал