16-mavzu: Ochiq iqtisodiyotda makroiqtisodiy siyosat. Mandell-Fleming modeli. Reja

                          Ortiqchalik  

                              (BP>0)                                   B 

 

                                          C 

                                  E           A 

 

                  B                 Taqchillik (BP<0) 

G 

1. chizma.Tashqi muvozanatga erishish mexanizmi 

1. chizmada koordinata o’qlarida  ichki va tashqi muvozanatga erishishni ta’minlashni ko’zda 

tutuvchi siyosatning ikki  instrumenti- davlat xarajatlari darajasi (G) va foiz stavkasi ( R) berilgan. 

VV  egri  chizig’i  davlat  xarajatlari(G)  va  foiz  stavkasi  (  R)ning  tashqi  balans  (BP=0)ni 

ta’minlovchi  turli kombinatsiyalarini aks ettiradi.  

VV egri chizig’i ijobiy egilishga ega  bo’lib, bu quyidagilar bilan izohlanadi: 

 Aytaylik, Ye nuqtasida ichki va tashqi muvozanat ta’minlangan bo’lsin.  Davlat xarajatlari Ye 

nuqtadan S nuqtaga qadar o’sishi daromadlar va importning oshishini keltirib chiqaradi. Natijada 

savdo balansi taqchilligi (BP<0)ro’y beradi. 

To’lov  balansining  taqchilligini  bartaraf  etish  uchun  davlat  cheklovchi  pul-kredit  siyosati 

vositasida kapital harakati balansining ijobiy qoldig’ini ta’minlash choralarini ko’radi. Masalan, 

foiz  stavkasining  oshirilishi  mamlakatga    kapital  harakati  balansining  (  joriy  operatsiyalar 

balansining  manfiy  qoldig’ini  qoplaydigan  hajmdagi)  ijobiy  qoldig’ini  ta’minlashga  yetarli 

hajmda xorijiy kapitalning oqib kelishini  rag’batlantiradi. Natijada to’lov balansi qoldig’i ( VV 

egri chizig’ining S nuqtasida) 0ga tenglashadi. 

Aynan  tashqi  balansga  erishish  maqsadida  G  va  R  o’zgarishlarining  ana  shunday 

kombinatsiyasi mavjudligi VV egri chizig’ining ijobiy egilishini aks ettiradi. 

VV  egri  chizig’idan  pastda  va  o’ngda  joylashgan  nuqtalar  to’lov  balansi  taqchilligini  aks 

ettiradi. VV egri chizig’idan yuqorida va chapda joylashgan  har qanday nuqta to’lov balansining,  

qat’iy  byudjet-soliq  va  pul-kredit  siyosati  bilan  ta’minlanadigan  ijobiy  (musbat)  qoldig’ini  aks 

ettiradi. 

To’liq  bandlilik,  potentsial  ishlab  chiqarish  hajmi  va  inflyatsiya  jarayonlarining  mavjud 

emasligi bilan xarakterlanadigan  ichki muvozanatni 20.2.-chizma ko’rinishida tasvirlash mumkin. 

---

      R                                             Y