16-мавзу. Инновацион лойиҳаларни молиялаштириш тизими режа

3. Корхона инновацион фаолиятини молиялаштириш масалалари.
Миллий иқтисодиётни ҳар томонлама ривожлантиришда инновацион жараёнларни самарали бошқариш инновацион фаолиятнинг муҳим жиҳатларидан ҳисобланади. Шу боис, саноат корхоналаридаги мавжуд моддий-техник базани янгилаш, ишлаб чиқариш объектларини ривожлантириш, янги фаолият турларини ўзлаштириш, илмий ҳажмдор маҳсулотлар ишлаб чиқариш, корхоналарда инновацион муҳитни яратиш, инновацион ишлаб чиқаришни рағбатлантириш инновацион жараёнларни стратегик бошқаришнинг асосий вазифаларидан биридир.
Шу билан бирга, иқтисодиёт тармоқларида ишлаб чиқаришни модернизациялаш, рақобатчиликка асосланган бизнес муҳитини янада ривожлантиришда давлат томонидан инновацион сиёсатнинг амалга оширилиши муҳим устувор йўналишлардан ҳисобланади. Чунки давлат тасарруфидан чиқарилган ва хусусийлаштирилган корхоналар негизида ташкил етилган хўжалик субъектларида инновацион жараёнларни стратегик бошқаришнинг аҳамияти ортиб бормоқда.
Хўжалик юритишнинг замонавий шарт-шароитларида иқтисодий ўсишнинг суръати ва сифатини таъминлаш, ишлаб чиқарилаётган маҳсулотнинг ички ва ташқи бозорлардаги рақобатбардошлигини таъминлаш, миллий иқтисодиётнинг барча соҳа ва тармоқлари мутаносиб ривожланишига еришиш инновацион характерга ега бўлмоғи лозим. Бунга еришишнинг бирмунча мураккаблиги корхона доим танлов олдида туриши, яъни агар янги турдаги маҳсулот ишлаб чиқарилмаса ертами ёки кечми таназзулга учраши, ишлаб чиқариш йўлга қўйилса янги турдаги маҳсулотлар йирик харажатлар билан боғлиқлиги, яъни корхона етарли даражада молиявий маблағларга ега бўлиши зарур. Бу еса иқтисодиёт тармоқларида фаолият юритувчи корхоналарнинг жуда оз қисми – 5 фоизигина мустақил тарзда илмий тадқиқот фаолияти билан шуғулланишини кўрсатмоқда¹.
Инновацион фаолиятни молиялаштиришнинг оқилона тизимини яратиш орқали молиявий ресурсларни жамлаш ва уларни инновацион жараёнларнинг устувор соҳаларига йўналтириш имкониятлари пайдо бўлади.
Инновацион фаолиятни молиялаштириш – янги турдаги маҳсулотларни ишлаб чиқариш жараёнини лойиҳалаштириш, тадқиқ етиш ва ташкил қилиш, ишланмалар ва ташкилий жараёнларни, янги турдаги техника ва технологияларни, иш ва хизматларни, шунингдек, бошқарувнинг янги шакл ва услубларини яратиш ва жорий етишга йўналтирилган пул маблағларидан фойдаланишдир.
Корхона инновацион фаолиятини молиялаштириш манбаларини ички (ўз маблағлари) ва ташқи манбаларга ажратиш мумкин.