M12-2N5S(2)/3R(2) bu erda M 12 - □ 12mm metrik rezba; 2N - uyani D2 diametrini dopusk maydoni; 5S - uyani D1 diametrini dopusk maydoni; 3R - shpilkani d2 diametrini dopusk maydoni; (2) - saralash guruklari soni. SHpilkani d diametrini dopuski kursatilmaydi. SHu birikma uyasining belgisi: M12 - 2N5S(2) SHpilkani belgisi: M12 - 3r (2) TSilindrik rezbalarni nazorat kilish usullari va vositalari.
Rezbani anikligi differentsial yoki kompleks usulda nazorat kilinishi mumkin. Differentsial nazorat urta diametr, kadam va profil yarim burchagi uchun aloxida dopusklari berilgan anik rezbalar uchun kullaniladi. Bu usul universal va maxsus ulchash asboblari bilan bajarilib murakkabligi va sermexnatligi bilan ajraladi. Urta diametr asbobsozlik va universal mikroskoplarda, 2-ta yoki 3 ta simchalar yordamida kontaktli priborlar bilan va rezba mirometrlari bilan ulchanishi mumkin. Mikroskopda ulchanganda d2 kiymati sifatida rezba profilini ung va chap tomonlaridan ulchangan kiymatlarining urta arifmetik kiymati olinadi. Uchta simchalar yordamida ulchanganda d2 kiymati metrik rezbalar uchun kuyidagi formula buyicha aniklanadi (54 rasm).
s*
parametrlar rezba profilini ung va chap tomonlari va diametrini ikkala tomonlari buyichadam tekshiriladi. Ichki rezbalar parametrlari ^>18mm uchun) rezbali ichki ulchagichlar, sharsimon uchli gorizontal optimetrlar ,UIM - 21 va UIM-23 bilan birga ishlatiladigan IZK-59 rezbalar mikroskopi yordamida ulchanishi mumkin. Ba`zi dollarda ichki rezbalar parametrlari shu rezbalar ichiga past temperaturada eruvchan kotishmalardan kuyib olingan model buyichadam aniklanishi mumkin. Kompleks usulda urta diametriga yiFma dopusk beriladigan rezbali detallar nazorat kilinadi. Bu nazorat rezbali kalibrlar yordamida rezbani xakikiy konturini nominal konturi bilan takkoslash usulida olib boriladi. Nazorat jarayonida d2, R va □ /2 parametrlari bilan birga d va d1 parametrlari tekshiriladi. Kalibrlar komplektiga utuvchi PR va utmaydigan NE kalibrlari kiradi. Utuvchi kalibr -skoba va kalibr - xalkalarini nazorat kilib turish uchun K-N, KPR-PR va KPR-NE nazorat kalibrlari, utmaydigan skobalar va xalkalarni tekshirish uchun KN-NE, KNE-NE va KNE-PR nazorat kalibrlari ishlatiladi. Sozlanuvchan rezbali kalibr - xalkalar U-PR va U-NE nazorat kalibrlari, sozlanuvchi skobalar esa KPR-PR va KNE -PR kalibrlari buyicha sozlanadi. Kalibrlar va ularning dopusklari tizimi GOST 18107 -72 tomonidan diametri 1-600 mm rezbalarni 4-8 aniklik darajalari uchun kiritilgan. Utuvchi kalibrlar nazorat kilinayotgan yarokli rezba bilan birikishi kerak. utmaydigan kalibrlarni birinchi ikkita uramlaridan tashkarisi birikmasligi kerak. Rezbali kalibrlar dopusklari silik kalibrlar tizimi kabi kurilgan. Vintni d tashki diametri va gaykani D1 ichki diametri sillik chekli kalibrlar bilan nazorat kilinadi. Tishlarni yon tomoni buyicha markazlashtirish . Tishlar oraligi e eniga va tishlar S eniga yetma dopusk T kiritilgan. Bu dopusk tarkibiga e va S ulchamlari dopuski va elementlarni shakl va joylashuvi dopusklari kiradi. Bunda 3 ta OFishx,osil buladi. Oddatdagi chekli OFishlardan tashkari tishlar oraligi eniga E1e OFishi va tishlar eniga es QFrnTrn kushiladi.