16-ma‘ruza. Elektr himoya vositalarining turlari, ularga qo‘yiladigan talablar va foydalanish qoidalari reja: 1

Protivogazlar, respiratorlar. Protivogazlar (masalan, PSH-1, PSH-2) nafas olish a‘zolarini kislorod etishmaslikdan yoki yopiq taqsimlovchi qurilmalarda avariya holati tufayli metallarning erishi va elektr izolyasiyalovchi materiallarning yonishi natijasida paydo bo‘ladigan o‘ta xavfli gazlar bilan ifloslangan havo bilan zahar-lanishdan himoya qilish uchun ishlatiladi.

43-rasm. Respiratorlar

Kavsharlash ishlarida kavsharlash aerozollaridan himoya qilish uchun, aerozol-ga qarshi filtrlovchi respiratorlar (U-2k, F-62 sh va h.k.) ishlatiladi.

Havoni filtrlovchi fuqaro protivogazlarini (masalan, GP-5) faqat uglerod oksididan saqlovchi gopkalit patron bilan ishlatishga ruxsat etiladi. Gopkalit patroni havo harorati 6°S va undan yuqori bo‘lganda, ishlatishga ijozat beriladi, bundan past havo haroratida uning himoya xusussiyati yo‘qoladi.
Protivogaz va respiratorlar, "Elektr uskunalarini ishlatishda xavfsizlik texnikasi qoidalari" talablari asosida tayyorlanishi va ishlatilishi lozim.
Xodimlar protivogaz va respiratorlardan foydalanishga o‘qitilib o‘rgatilgan bo‘lishi zarur. Shlangli protivogazlar bilan ishlash jarayonida ishchilar, xavfsiz hududda bo‘lgan, kerak bo‘lganda, yordam berishga qurbi etadigan va tayyor turgan, yordamchi xodimlar nazoratida bo‘lishi lozim. Respiratorlar faqat shaxsiy foyda-lanish uchun mo‘ljallangan bo‘lib, boshqa kishilarga tozalanganidan (dizenfeksiya) so‘ng, ishlatishga ruxsat etiladi.
Kaskalar. Kaskalar boshni mexanik shikastlanishdan, yog‘ingarchilikdan, elektr toki ta‘siridan saqlash uchun xizmat qiladi (43-rasm). Elektr stansiya va podstansiyalardagi ishlab turgan elektr uskunalarida (boshqaruv, releli va shunga o‘xshash shchitlardagi ishlardan tashqari), yopiq va ochiq taqsimlovchi elektr uskunalarida, tunnellar va quduqlarda hamda havo elektr uzatish tarmoqlarida ta‘mirlash ishlarini bajarish jarayonida, barcha ishchilar kaskalardan foydalanishlari majburiydir.