16-lekciya. Оperacion sistemada yadtı basqarıw. Reje

Aymaqlıq (lokallıq)
Málim bolıwınsha, bul usılda basqarıwda payda etiw yad qatlamlarǵa kiriwdi hám baylanıs chastotasın kemeytiredi.
Bul jerde zárur roldi,shegaralanǵan waqıt dawamında, yad adresleriniń kishi bólegi menen islew qasiyetli oynaydı. Bul empirik jaqtn baqlanatuǵın qasiyet lokallıq principi yaki murájetlerdi lokallastırıw deyiledi.
Processor KESHi, qurılmalarınıń bir bólimi esaplanadı, sonıń ushın ОSnıń yad menedjeri, tiykarınan maǵlıwmatlardı kompyuterdiń tiykarı hám ishki yad bólimine bólistiriw menen shuǵıllanadı. Keybir sxemalarda oprativ hám ishki yad ortasındaǵı aǵımdı dástúrshi basqaradı. Biraq bul baylanısıw dástúrshi waqtın joǵaltadı, sol sebepli bul jumıstı ОS ǵa júklewge háreket qılınadı.
Fizik yadta maǵlıwmatlardı real jaylasıwın kórsetiwshi tiykarǵı yadtaǵı аdresler-fizik adresler dep ataladı. Dástúr isleytuǵın fizik adresler toplamı, fizik аdresler maydanı dep аtaladı.


Logik yad.
Yadtı, yacheykalar sızıqlı toplamı kórinisinde аpparat payda etiw, dástúrshiniń dástúr hám maǵlıwmarlar saqlanıwı kóriniwi haqqındaǵı oylawı menen mas kelmeydi. Kópǵana dástúrler bi-birine baylanıslı bolmaǵan halda jaratılǵan modullerden quralǵan.
Ayrım waqıtları process quramına kiriwshi barshe moduller yadta izbe-iz jaylasdı hám sızıqlı adresler maydanınan payda etedi. Biraq kóbinshe moduller yadtıń túrli orınlarında jaylastırıladı hám túrlishe paydalanıladı.
Yadtı basqarıw sxemasında, paydalanıwshınıń bunday oyına mas keletuǵın maǵlıwmat hám dástúrlewdi saqlaw, segmentaciya deyiledi. Segment-yadtıń anıq kórsetilgen bólimi bolıp, onıń ishki bóliminde sızıqlı adreslerdi qollap quwatlaydı. SEgment procedura, massiv, stek yaki skalyar muǵdarlardan quralǵan boladı, biraq ádette аralas tiptegi maǵlıwmatlardan ibarat bolmaydı.
Basında segmentler dástú kodı fragmenlerin (tekst redaktorı,trigonomtrik kitapxana h.t.b) processler menen ulıwmalastırıw mútájliginen kelip shıqqan bolıwı kerek, sebebı olarsız hár bir process óziniń adres makanında maǵlıwmatlardıń jáne bir nusqası saqlawına turı keler edi. Yadtıń, sistema bir neshe processtiń maǵlıwmatların sawlelendiretuǵın ayrıqsha bólimleri bolip olar segmentler dep at aldı.
Yad sonaday qılıp, sızıqlı kórinisten eki ólshemli kóriniske keldi. Adres eki komponentten ibarat bolıp, olar: segment nomer iva segment ishindegi jaylasqan ornıdir. Keyinsheli, processtiń túrli komponentalarin(dástúr kodi, maǵlıwmatlar, stek h.t.b) túrli segmentlerde jaylastırıw qolay bolıp qaldı. Jáne sol nárse anıq bolıp qaldı, anıq segment jumısın, oǵan segmentte saqlanatuǵın maǵlıwmatrlar ustinde orınlanıwı ruxsat berilgen operaciyalar, máselen, múrájet huqıqı hám operaciyalar tipi siyaqlı atributlar mánisin berip, qadaǵalaw múmkin bolıp qaldı.
8.2-súwret. Process segmentleriniń kompyuter yadında jaylasıwı.
Ayrım, processti adres mákanın súwletleydi segmentler 8.2 –súwrette kórsetilgen.
Аyrım zamanagoy operacion sistemalar yadtı segment basqarıw qasiyetine iye. ОSlardıń ayrım arxitekturalarında (máselen Intel) segmentler qurılmalar tárepinen qollanadı.
Process múrájet qılatuǵın adresler, operativ yadta bar bolǵan real adreslerden sol qatarda rarıq qıladıо. Hár bir anıq halatta dástúr paydalanatuǵın adres, har túrli usıllar járdeminde kórsetiliwi múmkin. Máselen, adres, berigen tekstten ádette simvollı boladı. Kompilyator bul simvollı adres hám ózgeretuǵın adreslerdi baylanıstıradı (máselen, n bayt modul basınan). Dástúr generaciyalaǵan bunday adres ádette logikalıq adres (virtual yadlı sistemalarda ol kóbinshe virtual yad) dep ataladı. Barshe logikalıq adresler toplamı logikası(virtual) adresler maydanı dep аtaladı.