16-амалий машғулот. ҚИРҚиш режими элементларини белгилаш

16-АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ.
ҚИРҚИШ РЕЖИМИ эЛЕМЕНТЛАРИНИ БЕЛГИЛАШ

Қирқиш режими элементларини саводли – тўғри белгилаш шу шароитдаги юқори меҳнат унумлигини демак, энг иқтисодий кам тан нархни таъминлайди. Қирқиш режим элементларини асосийлари бу – қирқиш чуқурлиги (т, мм), суриш қаттиқлиги (С, мм/айл), қирқиш тезлиги (В,)

Ishlanayotgan yuz

Қирқиш чуқурлиги ишланаётган ва ишланган юзалар орасидаги масофа бўлиб, суриш йўналишига тик йўналишда ўзгаради. Суриш катталиги тезлиги бўлиб ишлашда бир марта айланашига кескич ўтган йўл. Қирқиш тезлиги – бу хом ашёни айланиш тезлиги.

Қирқиш чуқурлиги. Кесик чидамлигига нисбатан кам таъсир қиладигани қирқиш чуқурлиги, сўнгра суриш. Шунинг қирқиш режимини аниқлаш қирқиш чуқурлигидан бошланади. Қирқиш чуқурлиги механикавий ишдаги унум қолдирилган қиймати деса ҳам бўлади. Бу қийматини иложи борича бир йўла (бир ўтишда) олиб ташлаш керак. Агар қийматни (ҳ) катта (қалин) бўлса у бир неча ўтишда олиб ташланади. Тез кесар пўлати билан қирқишда қийматини ҳ>2 мм дан катта бўлса, у икки ўтишда олиб ташланади. Биринчи ўтишда т=(2/3÷3/4)ҳ, иккинчи ўтишда т=(1/3÷1/4)ҳ.
Суриш тезлиги (катталиги) асосан ишланадиган юза тозалиги (юза ғадир – будирлиги) билан аниқланади. Чунки ишланган юза сифатида суриш катталиги жуда қаттиқ тасир қилади суриш қанча кичик бўлса ишланган юза сифати жуда юкори бўлади. Лекин мехнат унумлигини эсдан чиқариш керак эмас .
Қора (қўпол) ишлашда суриш катталиги кескични мустахкамлиги ва бикирлиги, станок ҳамда заготовка бикирлиги билан чегараланади.

П_з – кесиш кучи, кг.

Л – кескични осилиб турган қисмини узунлиги, мм.
Кескични эгилиш моменти
М_ег. = П_з* Л кг/мм.
Маълумки, М_ег. = [ _туст] * W кг/мм.
Бу эрда, [ _м] - кескич тана қисмини материалини мустахкамлигичи, кг/мм²;
W – шу материал кўндаларг юзаси моменти.
Думалоқ кесим юзаси учун:
W= *д³/32 мм³.
Тўғри тўртбурчак юза учун:
Демак, W=Б*Ҳ²/6 мм³.
П_з*1= [ _м] *Б*Ҳ²/6;
Маълумки, П_з=Cп_з*т^х*з*с^йз*ҲБ^н
У холда
Cп_з*т^х*з*с^йз*1 = [ ] *БҲ²/6;
Бу эрдан
мм/айл.
Бу эрда Cп_з ишлаш шароитини хисобга оладиган коффитсиент ишлаш материали, кескич геометрияси (£,α, φ, р), коффетсиент ва қўрсатгичлар қуйидаги жадвалдан аниқланади.

30-жадвал.

кескич		Ишлатилган материал
тури	материали	Қаттиқлик НВ	Пўлат алюминий ва магний қотишмалари				Чўян ва мис қотишмалари
Йўнувчи (проходной)	Тез кесар пўлати	<170	27.90	1.00	0.75	0.35	6.35	1.00	0.75	0.55
	Қаттиқ қотишма	>170	3.57	1.00	0.75	0.75	5.14	1.00	0.75	0.55
Кесувчи (отрезной)	Тез кесар пўлати	<170	34.42	1.00	1.00	0.35	8.82	1.00	1.00	0.55

Ишланаётган юза сифатига қараб ҳам ( лозим бўлганида) суриш тезлиги аниқланади.

мм/айл.
Бу эрда:
С_н - ишлаш шароитини хисобга олиш коффетсиенти .
Ҳ_мах- талаб қилинган ишланган юза сифати ғадир-будирлиги