1–5 mavzular
1. M. V. Volkenshteynning hayotga bergan ta’rifining
mohiyatini aniqlang.
1) DNK asosida oqsil sintezlanadi; 2) qo’zg’aladi; 3) ko’payadi; 4) keraksiz moddalarni ayiradi; 5) nafas olish sistemasiga ega; 6) o’sib rivojlanadi; 7) hujayradan tuzilgan
A) 1,3,4,6 B) 1,3,4,7 C) 2,4,5,6 D) 1,2,3,7
2. Biologiya tirik organizmlarni ayrim jihatini tekshirishiga ko’ra qamnday tarmoqlarga bo’linib ketadi? 1.anatomiya; 2.botanika; 3.zoologiya; 4.bionika; 5.fiziologiya; 6.mikologiya; 7.embriologiya; 8.poleontologiya; 9.gidrobiologiya; 10.biotexnologiya; 11.sistematika; 12.biokimyo; 13.ekologiya; 14.biofizika; 15.etologiya; 16.mikrobiologiya
A)1,5,7,11,16. B)1,5,11,15. C)2,3,4,6,8. D)10,13,14,9
3. Tirik organizmlarni hayot faoliyatini o’ziga xos jihatlari va tuzilishini asos qilib texnik sistemalar yaratish (a), va tirik organizmlardagi biologik jarayonlarni ishlab chiqarish korxonalariga qo’llash(b) ni qaysi biologiya tarmog’i o’rganadi?
A) a-bionika; b-biokimyo. B)a-bitexnologiya;
b-bionika;
C)a-bionika; b-biofizka; D) a-bionika; b-bitexnologiya
4. Quyida keltirilgan qaysi olimlar taqqoslash usulidan foydalanishgan?
1.Shvann; 2.G.Mendel; 3.Shleyden; 4.T.Morgan;
5.Myuller va Gekkel; 6.Vavilov
A)1,2,3. B)4,5,6. C)1,5,6. D)1,3,4
5. Tarixiy metod nimalarda qo’llaniladi?
A) biologik obyektlar, hodisa va jarayonlar o‘rtasidagi o‘xshashlik hamda farqljarni aniqlashda
B) hayvonlar va o‘simliklarni ta’riflash,
tasvirlashda
C) biologik tizimlarning tuzilishi, funksiyasi, tarkibiy qismlardagi o‘xshashlik va farqlar aniqlashda
D) turli era va davrlarda organizmlarning paydo bo‘lishi va organik olam evolutsiyasini o‘rganishda
6. Biologiya fanida hali o‘z yechimini topmagan muammolarni belgilang?
1.Hayotning paydo bo’lishi; 2. Yangi o’simlik navlarini yaratish; 3.odamni7ng paydo bo‘lishi;4.mikroorganizmlar shtamlarini yaratish; 5.bosh miya faoliyati mexanizmlarini o‘rganish orqali tafakkur va xouhtira qonuniyatlarini anglash; 6.embrional taraqqiyotda genetik axborot asosidato‘qima, organlar va organizm rivojlanishini o‘rganish
A)1,2,3,4. B)2,3,5,6. C)1,3,5,6. D)3,4,5,6
7. Modda va energiya almashinuv
qaysi bosqichlarni
o’z ichiga oladi?
1.qon aylanish; 2.nafas olish; 3.ayirish; 4.nerv sistemasi; 5.oziqlanish; 6.endokrin
A) 2,3,5. B) 1,3,5. C) 2,4,6. D) 4,5,6
8. Individual rivojlanish (a), tarixiy rivojlanish (b), organik olamni tarixiy rivojlanishi (c)ni ikkinchi nomlari to’g’ri keltirilgan javoblarni toping?
A) a-filogenez b-evolyutsiya c-ontognez
B) a-ontogenez b-evolyutsiya c-filogenez
C) a-evolyutsiya b-ontogenez; c-filogenez
D) a-ontogenez
b-filogenez c-evolyutsiya
9. Quyidagi qaysi jarayonlarda gomeostaz holat kuzatilmaydi?
1.odam qonida qand miqdori; 2.odam qonining osmotik bosimi; 3. tuzli eritmalarda kristallarning hajmi ortishi. 4.qushlarda tana harorati doimiyligi; 5. yonayotgan shamdan energiya ajralishi;6. tuzli eritmalarda kristallarning massasi ortishi
A)1,2,4. B)3,5,6. C)2,4,6. D)1,2,5
10. Ekosistema qanday jarayonlarda aks etadi?
1) o’z-o’zini boshqarishi; 2) tur doirasida individlar o’rtasidagi
munosabatlar; 3) moddalar va energiyaning davriy aylanishi; 4) insonning xo’jalik va madaniy faoliyati; 5) tur hosil bo’lish jarayonalari; 6) mavsumiy o’zgarishlar
A) 2,3,4. B) 1,3,6. C) 2,4,5. D) 1,2,6
11. Hayotning qaysi tuzulish darajasida biotik munosabatlar, oziq zanjiri, trofik darajalar kabi xususiyatlar bilan tavsiflanadi?
A) ekosistema B) biosfera C) ekosfera D) gidrosfera
12. Populyatsiyani komponenti (a),
biogeotsenozni
komponenti (b), organlar komponenti (c) ni belgilang?
A) a-organ b-populyatsiya c-to’qima
B) a-organizm b-populyatsiya c-hujayra
C) a-organizm b-populyatsiya c-to’qima
D) a-to’qima b-organ c-organizm
13. Kislorodsiz nafas olish (a) va kislorodli nafas olish
(b) hujayraning qaysi qismida sodir bo’ladi?
A) a- mitoxondriya; b- ribasoma
B)
a-sitoplazma; b- lizasoma
C) a-sitoplazma; b- mitoxondriya
D) a-ribasoma; b- lizasoma
14. Hayotning qaysi tuzilish darajasi ko’payish tezligi,
yashovchanlik, jinsiy va yosh bilan bog’liq tarkibi kabi
belgilar bilan ta’riflanadi?
A) molekula B) hujayra C) populatsiya D) biogeosenoz
15. Fotosintez jarayonining mukammal o‘rganilishi
qanday ahamiyatga ega?
1. sayyoramizda hayotning saqlanib qolishi omillarini
aniqlash; 2. ekologik
muammolarning oldini olish
omillarini aniqlash; 3.qishloq xo‘jaligi ekinlarining
hosildorligini orttirish omillarini aniqlash; 4.atmosferada CO2 gazini doimiyligini taminlash omillarini aniqlash;
A)1,2,4. B)1,3,4. C)1,2,3. D)2,3,4
16. Barcha biologik molekulalarning tuzilishida
birlamchi asos bo‘lib xizmat qiluvchi makromolekula?
A)nuklein kislata B)oqsil C)yog’ D)uglevod
17. Hayotning molekula bosqichida oqsil, yog’,uglevod, nuklein kislotalarning qanday xossalari o’rganiladi?
1.tirik organizmlarning o‘sishi va rivojlanishida tutgan o’rni; 2.shaxsiy rivojlanish va o’lim bosqichida tutgan o’rni; 3.irsiy axborotni saqlashi va avloddan avlodga o‘tkazishi; 4.modda va energiya almashinuvida tutgan o‘rni; 5.modda va energiyaning
davriy aylanishi
A)1,2,3. B)2,3,5. C)1,3,4. D)2,4,5
18. Hayotning molekular darajasini o‘rganishda qaysi
fanlardan foydalaniladi?
1.kimyo; 2.fizika; 3.informatika; 4.astranomiya; 5.geografiya; 6.matematika
A)1,2,3,6 B)1,2,4,5 C)2,3,4,5 D)1,2,5,6
19. Gidrofil (a) va gidrofob (b) moddalarni aniqlang?
1.kraxmal; 2.klechatka; 3.osh tuzi; 4.glukoza; 5.fruktoza; 6.glikogen; 7.saxaroza; 8.maltoza; 9.ATF;
10.galaktoza; 11.oqsil; 12.oddiy spirt; 13.DNK;
14.lipid; 5.RNK; 16.aminokislata
A) a-1,2,3,4,5; b-6,7,8,9,10
B) a-3,4,5,7,8,9; b-1,2,6,11,13,16
C) a-3,4,5,7,8,10; b-1,2,6,9,11,15
D) a-5,7,8,10,12; b-6,9,11,13,14,16
20. Hujayra tarkibidagi birikma (a) , ion (b), kichik
molekula (c), makromolekula (d) larni ajrating?
1. monosaxarid; 2.kislata; 3.garmon ; 4.polisaxarid;
5.anion; 6.aminokislata; 7.nuklein kislata; 8.ferment;
9.tuz; 10.kation; 11.organik kislata; 12.suv; 13.lipid;
14.vitamin; 15.oqsil; 16.nukleotid;
A) a-2,9,12; b-5,10; c-1,4,7,8; d-13,15,16
B) a-2,9,12; b-5,10; c-1,3,6,16 d-4,11,13
C) a-2,9,12; b-5,10; c-1,3,6,8 d-4,7,13,16
D) a-1,9,11; b-2,5,8,9; c-3,10,16; d-15,14,13