15-Mavzu: Tarmoqda ma’lumotlar havfsizligining uskunaviy va dasturiy ta’minoti Reja

1. Foydalanishni boshqarish orqali xavfsizlik 

---

Xavfsizlik  foydalanuvchini  aniqlash  orqali  ta'minlanadi  va  ular  ikki  xil 

bo’ladi: 

⚫ 

Identifikatsiya:  foydalanuvchiga  talab  etilgan  identifikatsion  axborotni 

taqdim etishiga imkon beradi (foydalanuvchilik identifikatsiyasi) 

⚫ 

Autentifikatsiya: 

talabning 

ishonchliligini 

aniqlashga 

taalluqli 

(identifikatsiya PIN-kodi va shu kabilar) 

Autentifikatsiya bu quyidagilardan foydalanib bajariladi: 

⚫ 

Foydalanuvchining  shaxsiy  ishlanmasi  (identifikatsiya,  PIN-kodi, 

kriptografik kalit) 

⚫ 

Foydalanuvchining egaligi (uzatish asinxron rejimi kartochkasi, intellektual 

kartochka, magnitli kontaktsiz kartochkasi kabi foydalanish huquqlari) 

⚫ 

Foydalanuvchining  Biometrik  ko‘rsatkichlari  (ovozi,  dastxati,  barmoq 

izlari namunalari, ko‘z pardasi namunasi, yuzi/qo‘llari kattaliklari) 

Biometrik ko’rsatkichlardan foydalanib, autentifikasiya qilinadi:  

Brandmauerlar 

Brandmauer tashkilot tarmog‘iga tashqaridan foydalanish va buzib kirishning 

oldini oladi va tarmoq zaifligini xavfsizlikka hujumlardan kamaytiradi. Kirish va 

chiqish  paketlari  ushlab  qolinadi,  tahlil  qilinadi  va  ruxsat  etiladi/saralanadi 

(chetlatiladi).  Xavfsizlik  siyosatidan  kelib  chiqib,  brandmauer  ma'lumotlarni 

o‘tkazish mumkinligini hal qiladi. U ishonchsiz tashqi tarmoq va ichki tarmoq 

o‘rtasida shlyuz bo‘lib xizmat qiladi.