15-мавзу: маҳсулот, иш ва хизматларни сотиш ҳисоби. Режа

БАҲО - қийматнинг пулдаги ифодасидир. Унинг асосини у ёки бу маҳсулотни тайёрлаш билан боғлиқ ижтимоий зарурий меҳнат ташкил қилади

Тайёр маҳсулот харакати ҳисобини тўғри ташкил қилиш корхона томонидан ишлаб чиқиладиган буюм турлари номининг руйхати номенклатурасидан фойдаланиш катта аҳамиятга эга. Уни тузиш асосида тайёр маҳсулотни туркумлаш, яъни ушбу корхонада ишлаб чиқариладиган бир маҳсулот турини бошқа маҳсулотдан ажратиб турувчи маълум белгилари ётади. Номенклатура руйхатини тузишда асос килиб қуйидаги белгилар олинади: модел, фасон, артикул, марка ва хоказо. Ҳар бир маҳсулот турига номенклатура рақами бириктирилади ва у хар хил сонлардан иборат бўлади.

Маҳсулот номенклатурасидан (рўйхатдан) корхонанинг қуйидаги хизматларида фойдаланилади:

-диспетчерлик хизмат тури маҳсулот ишлаб чиқариш графигининг бажарилишини назорат қилади

-цехлар ишлаб чиқарилган маҳсулот ассортиментами қилишда, омборга тайёр маҳсулотни топширишда юк хати ёзиш учун фойдаланади;

-маркетинг бўлими жўнатиш бўлими шартномаларини бажариш имкониятларини назорат қилиш учун;

-бухгалтерия - тайёр маҳсулотнинг аналитик ҳисобини юритишда умумий маълумотлар ва ҳисоботлар тузиш учун фойдаланилади.

 

1-МИСОЛ: ТАЙЁР МАҲСУЛОТНИ СОТИШ

Корхона маҳсулот етказиб бериш шартномасига биноан харидорларга 3200 минг сўмлик ўз маҳсулотларини юклаб жўнатди. Маҳсулотларнинг хақиқий таннархи 1500 минг сўмни ташкил қилади. Харидор томонидан 100 фоизли олдиндан тўлов амалга оширилган.

Корхона - ягона солиқ тўлови тўловчиси.

Солиққа тортиш

Ягона солиқ тўловига тортиш объекти ЎзР Президентининг 2012 йил 25 декабрдаги ПҚ-1887-сон қарорига 9-1-иловасида белгиланган ставка бўйича солиққа тортиладиган 3200 минг сўм миқдоридаги ялпи тушум ҳисобланади. Ушбу вазиятда ягона солиқ тўлови суммаси 160 минг сўмни (3200х5%) ташкил қилади.

Бундан ташқари, агар корхона Ўзбекистон ёшларининг "Камолот" ижтимоий ҳаракатининг маҳаллий идораси билан ўзаро қўллаб-қувватлаш тўғрисида шартнома тузган бўлса, унда ягона солиқ тўлови ҳисобланган суммасидан 8% ҳаракатни ривожлантириш Жамғармасига ўтказиши лозим (ЎзР Президентининг 2012 йил 25 декабрдаги ПҚ-1887-сон Қарорига 35-иловасининг 14-банди). Жамғармага ўтказилиши лозим бўлган сумма 12800 сўмни (160 х 8%) ташкил қилади.