15-mavzu. Boshqaruvda motivatsiya va nazorat. Reja: Motivlashtirish tushunchasi, mazmuni va mohiyati. Ehtiyojlar va ularning turlari

 
4.Motivatsiya regulyatorlari, iqtisodiy va noiqtisodiy omillari. 
Motivatsiyaning ana shunday vosita (regulyator)larini quyidagi jadvalda keltiramiz (36-
jadval). 
36-jadval 
Motivatsiya regulyatorlari 
№ 
Motivatsiya regulyatorlari 
Motivatsiya omillari 
1 
Ishchi kuchi 
• ixcham ish joyi 
• shovqinning past bo’lishi 
• ergonomika, dizayn holati 
• toza, ozodalik darajasi 
• oshxonaning mavjudligi va h.k. 
2 
Rag’batlantirish 
• yaxshi ish haqi 
• mehnatiga yarasha adolatli rag’batlantirish 
• mukofot, dividendlarni berib turish 
• sotsial sharoitlarni yaratish (uy-joy, bog’cha, tibbiy xizmat, tekin 
ovqatlanish, sport va madaniy hordiq) 
3 
Xavfsizlik 
• korxonaga zarurligingizni xis etish
• hurmat, kasbdoshlar va rahbarlar tomonidan tan olinishi 
• jamoaga bo’lgan yaxshi munosabat 
4 
Shaxsiy o’sish, 
Yuksalish 
• o’qish uchun imkoniyat 
• amalga ko’tarilish imkoniyati 
• mas’ullik va ta’sir kuchining o’sishi 
• tashabbus, o’zini ko’rsatish va sinash imkoniyati. 
5 
Daxldorlik hissi 
• ishingizning foydaliligini his etish 
• korxona faoliyati, rejalari va istiqboli haqida axborotlarga egaligingiz 
• rahbariyat tomonidan xodimlar fikrini hisobga olinishi 
6 
Qiziqish va undash 
• maroqli, qiziq, zavqli ish 

---

• mahoratni o’stirishni talab qiluvchi murakkab ish
• yuksaluvchi mas’uliyat
• raqobatga chorlovchi samara
• maroqli va murakkab maqsad 
Muvaffaqyupta intiluvchi rahbar ana shu regulyator va omillarga asoslanib, o’z ishonchi bilan 
boshqalarga yetakchi bo’lib, ular orqali xizmat ko’rsatadigan mijozlarni g’alabaga ishontiradi, 
atrofiga istiqbolli xodimlarni yig’ib, ularning hurmatini qozonadi, qo’l ostidagalarni sevadi, 
ularning muammosini o’zining muammosi deb tushunadi, ishni yuqori darajada bajarishga 
tadbirkorlik bilan kirishadi. 
Umuman mehnat natijalarini rag’batlantirishda motivatsiyaning quyidagi iqtisodiy va 
noiqtisodiy usullari qo’llaniladi.