15-Mavzu: Boshqaruv tartibiga qarshi jinoyatlar (6 soat) 1-mashg‘ulot

Hokimiyatni yoki mansab vakolatini suiste’mol qilish, ya’ni davlat organi, davlat ishtirokidagi tashkilot yoki fuqarolarning o’zini o’zi boshqarishi organi mansabdor shaxsining o’z mansab vakolatlaridan qasddan foydalanishi fuqarolarning huquqlariga yoki qonun bilan qo’riqlanadigan manfaatlariga yohud davlat yoki jamoat manfaatlariga ko’p miqdorda zarar yoki jiddiy ziyon yetkazilishidir.

Mansabvakolatinisuiiste’molqilishshakllariturlichabo’lishimumkin.Chunkimansabdorshaxslarningfaoliyatisohalari ham turlichabo’ladi. Ularharakatyokiharakatsizlikorqali(mansabdorshaxsningxizmatyuzasidanmajburiyatlariniqasddanbajarmasligi) amalgaoshirilishimumkin. Bu bo’ysunuvchilarningmehnatidanshaxsiymanfaatlaryo’lidag’ayriqonuniyfoydalanish (masalan, ishchilarningshaxsiydalahovlilarqurilishida, uylarnita’mirlashda); qo’lostidagihodimlarningmehnatinio’zlashtiribolish; turar joy taqsimotidasuiiste’molqilish; korxonalarnixususiylashtirishjarayonidamansabmavqeiyidanfoydalanib, xususiymulksifatidasotibolishmaqsadidayokiamaldortomonidanaksiyalarninganchaqismiegallabolinishidamansabdorshaxso’zining, ungayaqinkishiningyokiboshqaxususiyshaxslarningmanfaatlarinihimoyaqilibmansabvakolatidanfoydalanishivaboshqalar.

Ushbu jinoyatning obyekti davlat hokimiyati organlari yoki mahalliy o’zini o’zi boshqarish organlarining normal faoliyat ko’rsatishi, fuqarolarning huquqlari yoki qonuniy manfaatlari hisoblanadi. Obyektiv tomondan jinoyat hokimiyat yoki mansab vakolatini suiiste’mol qilish, ya’ni mansabdor shaxsning o’z mansab vakolatidan turli niyatlarda foydalanishi natijasida fuqarolarning huquqlari yoki qonun bilan qo’riqlanadigan manfaatlariga yohud davlat yoki jamoat manfaatlariga ko’p miqdorda zarar yohud jiddiy ziyon yetkazilishida ifodalanadi.