15-мавзу. Аҳмад Югнакий ҳаёти ва ижодининг манбалари маърузачи: проф., Н. Раҳмонов

15-мавзу. Аҳмад Югнакий ҳаёти ва ижодининг манбалари

Режа:

1.
Аҳмад Югнакийнинг таржимаи ҳоли
2.
«Ҳибат ул-ҳақойиқ»нинг нусхалари
3.
Асарнинг тузилиши ва боблар

1. Аҳмад Югнакийнинг таржимаи ҳоли

Аҳмад Югнакийнинг таржимаи ҳоли тўғрисида маълумот деярли сақланмаган. Навоий “Насойим ул-муҳаббат” асарида Адиб Аҳмад деган ном остида унга тўхталади ва унинг қайси ўлкадан экани, шахсияти ва жисмоний ҳолати ҳақида шундай дейди: “Адиб Аҳмад ҳам турк элидин эрмиш. Анинг ишида ғариб нималар манқулдур (яъни ғаройиб воқеалар кўчириб қолдирилган). Дерларки, кўзлари бутов (яъни бутун) эрмишки, асло зоҳир эрмас эмиш. Басир бўлуб, ўзга басирлардек андоқ эмас эрмишки, кўз бўлғай ва кўрмас бўлғай

2. «Ҳибат ул-ҳақойиқ»нинг нусхалари

«Ҳибат ул-ҳақойиқ»нинг беш нусхаси мавжуд. Нусхалар бир-биридан жузъий фарқларга эга. Улардан энг эскиси Самарқандда Зайнул Обидин деган хаттот томонидан уйғур ёзувида кўчирилган бўлиб, 1444 йилда Туркияга бориб қолган. 1480 йилда Туркистондан Туркияга кўчиб борган Абдураззоқ бахши деган киши ушбу китобнинг араб ёзуви устига уйғур ёзувида кўчирган. Ҳар уч нусха Истанбулда сақланади. Сўнгроқ яна икки нусхаси топилган. Демак, ҳозирда китоб қўлёзмасининг беш нусхаси мавжуд.

3. Асарнинг тузилиши ва боблар

“Ҳибат ул-ҳақойиқ” 254 байтдан иборат. Адиб Аҳмад асарнинг тузилиши ҳақида тўхталиб: “Тузаттим бу ўн тўрт боб ичра сўзум” деб ёзади. Аммо асарнинг кўчириш жараёнида котиблар айрим бобларни кўрсатувчи сарлавҳаларни тушириб қолдирганлар. Шу боис асар боблари миқдори камайиб кетган.

Эътибрингиз учун раҳмат!